شرکت‌های تضامنی انواعی از شرکت‌های تجاری شخصی هستند که نام مشخصی دارند و توسط دو یا چند نفر تشکیل می‌شوند. ماهیت خاص این شرکت‌ها باعث می‌شود تا حساب‌داری و صورت های مالی شرکت تضامنی فرآیند متفاوتی نسبت به شرکت‌های دیگر داشته باشد. ثبت صحیح صورت‌های مالی در شرکت‌های تضامنی توسط یه حسابرس امری ضروری است؛ هرگونه اشتباه می‌تواند باعث ایجاد جریمه مالیاتی شود. در ادامه صورت های مالی شرکت تضامنی و حساب‌داری در این شرکت‌ها را بررسی می‌کنیم.

حساب‌های شرکت تضامنی

برای تهیه صورت های مالی شرکت تضامنی، اطلاع از حساب‌های آن ضروری است. هر یک از شرکا در این نوع از شرکت‌ها، چهار حساب دارند؛ حساب سرمایه، حساب جاری،‌ حساب برداشت و حساب وام. بودجه شرکت از حساب سرمایه شرکا تامین می‌شود و تمام شرکا سهم یکسانی در این مورد دارند. اگر شرکت نیاز به تامین بودجه دوباره داشته باشد، کسری بودجه به مقدار مساوی از حساب تمام شرکا برداشته می‌شود و تعداد سهم اختصاصی هر شریک تاثیری در این سرمایه‌گذاری ندارد.

ممکن است شریکی بخواهد بدون این که سرمایه خودش در شرکت را افزایش دهد، وجه نقد شرکت را بیش‌تر کند، در این صورت سرمایه مورد نیاز در حساب وام پرداخت می‌شود. شریک صاحب حساب هم به شکل سالانه برای سرمایه خود بهره و سود دریافت می‌کند. این حساب هم از حساب‌های پرداختنی شرکت محسوب شده و باید در صورت‌های مالی لحاظ شود.

محاسبه سود و زیان در صورت های مالی شرکت تضامنی

شرکا در شرکت‌های تضامنی می‌توانند برای تقسیم سود و زیان در اساس‌نامه شرکت توافق کنند. این توافق باید در یادداشت‌های ضمیمه صورت های مالی شرکت تضامنی ثبت شود. در صورتی که توافقی شکل نگرفته باشد، تقسیم سود و زیان بر اساس ماده ۱۱۲ قانون مالیات‌های مستقیم انجام می‌شود. در ادامه روش‌های مختلف تقسیم سود و زیان در این شرکت‌ها را بررسی کرده‌ایم.

تقسیم سود و زیان به نسبت ثابت

از رایج‌ترین روش‌های تقسیم سود و زیان در شرکت‌های تضامنی است که در آن هر شریک سهم یکسانی از سود یا زیان شرکت را دریافت می‌کند. این روش زمانی مناسب است که اهمیت هر یک از شرکا برای سودآوری شرکت یکسان بوده و هیچ‌یک از آن‌ها مشکلی تقسیم ثابت سود و زیان نداشته باشند. توافق به این روش حتی در صورت تفاوت تعداد سهم شرکا هم امکان‌پذیر است.

در این حالت تقسیم سالانه سود و زیان در صورت سود و زیان همواره به نسبت ثابتی انجام خواهد شد. ممکن است این نسبت ثابت بین تمام شرکا برابر باشد یا سود و زیان هر شریک با نسبت ثابت متفاوتی تعیین شود. از فرمول زیر برای تعیین سهم هر شریک استفاده می‌شود:

سود و زیان قابل تقسیم * نسبت تقسیم ثابت = سهم هر شریک

تقسیم سود و زیان به نسبت سرمایه

زمانی که ماهیت شرکت به گونه‌ای است که درآمد آن کاملا بر سرمایه‌گذاری هر شریک بستگی دارد، تقسیم سود و زیان به نسبت سرمایه اختصاصی شرکا انجام می‌شود. نکته‌ای که در زمان ثبت صورت های مالی شرکت تضامنی باید در نظر بگیرید،‌ این است که زمان سرمایه‌گذاری را در تقسیم سود و زیان لحاظ کنید.

متوسط سرمایه‌گذاری دوره مالی هر شریک میانگینی از سرمایه ابتدای دوره و سرمایه پایان دوره است. سهم نهایی هر شریک با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

سود و زیان قابل تقسیم × نسبت تقسیم هر شریک = سهم هر شریک

نسبت تقسیم سود و زیان هر شریک هم با تقسیم سرمایه آن شخص به سرمایه کل شرکت حاصل می‌شود.

تقسیم سود و زیان با تخصیص حقوق و تقسیم مابقی با نسبت ثابت

در این روش تقسیم سود سرمایه‌گذاران توافق می‌کنند تا درصدی از سود را به عنوان حق‌الزحمه، پاداش و حقوق، به برخی از شرکا اختصاص دهند و مابقی را با نسبت ثابت بین تمام شرکا تقسیم کنند. نکته مهم این است که میزان سود و زیان شرکت هر چه‌قدر باشد، حق‌الزحمه تعیین‌شده شرکا باید پرداخت شود. 

همچنین در ثبت صورت های مالی شرکت تضامنی، حق‌الزحمه پرداخت‌شده در دسته هزینه‌های عملیاتی قرار نمی‌گیرند. میزان حق‌الزحمه بخشی از تقسیم سود و زیان شرکت تلقی می‌شود و باید در این بخش آن را ثبت کنید.

تقسیم سود با تخصیص بهره و تقسیم مابقی با نسبت ثابت

در این روش، شرکا توافق می‌کنند تا درصدی از سود شرکت به عنوان بهره مانده حساب سرمایه در یک مقطع از دوره مالی به شرکا پرداخت شود. این بهره تعیین‌شده باید در هر حالت به حساب شرکا واریز شود و تفاوتی نمی‌کند که شرکت در آن دوره مالی سود کرده یا دچار زیان شده باشد. مانده سود قابل تقسیم پس از پرداخت بهره‌ها تعیین‌شده و با فرمول تقسیم سود و زیان با نسبت ثابت، به حساب شرکا واریز می‌شود.

صورت های مالی شرکت تضامنی چگونه هستند؟

شرکت‌های تضامنی هم مانند بقیه شرکت‌ها، طبق قانون موظف هستند تا صورت‌های مالی خودشان را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند. با این حال صورت های مالی شرکت تضامنی تفاوت‌هایی با شرکت‌های تک‌مالکی دارد. 

ترازنامه شرکت تضامنی

ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت تضامنی، مانند ترازنامه شرکت‌های دیگر، وضعیت دارایی، بدهی و سرمایه شرکت را در دوره‌های مالی مختلف نشان می‌دهد. تفاوت ترازنامه شرکت تضامنی با شرکت‌های دیگر این است که در بخش سرمایه، مانده سرمایه شرکا باید به تفکیک ثبت شوند. همچنین حساب جاری شرکا در صورت بدهی در بخش دارایی‌های جاری و در صورت داشتن مانده بستانکار در بخش بدهی‌های جاری ثبت می‌شوند.

صورت سود و زیان مالی شرکت تضامنی

این بخش از صورت های مالی شرکت تضامنی مانند شرکت‌های دیگر درآمد‌‌ها و هزینه‌های شرکت را در طول یک دوره مالی نمایش می‌دهد. تفاوت این بخش با شرکت‌های دیگر در یادداشت‌های ضمیمه صورت مالی است؛ نحوه تقسیم سود و زیان در شرکت تضامنی باید در یادداشت‌های ضمیمه ثبت شود. 

آنچه در مقاله آموزش حسابداری شرکت تضامنی خواندیم:

حساب‌داری شرکت‌های تضامنی کمی متفاوت از شرکت‌های دیگر است و همین موضوع باعث تفاوت صورت‌های مالی در این شرکت‌ها هم می‌شود. در شرکت‌های تضامنی تمام شرکا ضامن هستند و تقسیم سود و زیان به روش‌های خاصی با توافق تمام شرکا انجام می‌شود. ما در این محتوا حسابداری و صورت های مالی شرکت تضامنی را بررسی کردیم. بهتر است تهیه صورت‌های مالی را به یک حسابدار مجرب بسپارید. در آخر اگر نیاز به مشاوره داشتید به صفحه مشاور صورت های مالی مراجعه کنید.

سوالات متداول

شرکت تضامنی چیست؟

شرکتی با نام مشخص که توسط حداقل دو نفر شریک تشکیل می‌شود.

نحوه ثبت صورت های مالی شرکت تضامنی چگونه است؟

ثبت صورت‌های مالی این شرکت‌ها همانند شرکت‌های دیگر از طریق سامانه جامع تجارت انجام می‌شود.