بعد از فوت یک فرد، همه داراییها و حقوق مالی او از جمله حسابهای بانکی، اموال منقول و غیرمنقول، مطالبات، بدهیها و همچنین سهام شرکتها و اوراق بهادار تحت عنوان ارث به وراث منتقل میشود. وراث میتوانند ارث را قبول یا رد کنند، اما در صورت پذیرش، ملزم به قبول داراییها و بدهیهای متوفی به صورت یکجا هستند. انتقال مالکیت سهام در شرکتها، چه مربوط به سهام عدالت و سهام بورسی باشد و چه در قالب سهام با نام، بینام یا سهمالشرکه شرکتهای با مسئولیت محدود و سهامی خاص، نیازمند طی کردن مراحل قانونی مشخص و ارائه مدارک معتبر است. بدون طی این مراحل، انتقال از نظر قانونی و ثبتی معتبر نخواهد بود.
سهیلا آرزومندی عراقی
امیر قدسی
مجتبی اعتمادی
ثریا صادقی
پیشگام هنر و تجارت شباهنگ
جواد افشین فر
دانیال تمیز النیاء
سیده یاسمن دانش موسوی
زهرا مهدی زاده
محمدرضا خدادادی
جواد اصغری امیری
مهسا آبانگاه
فرآیند قانونی انتقال داراییهای متوفی بسته به نوع دارایی و شرایط وراث متفاوت است. در ابتدا باید گواهی فوت از مراجع ذیصلاح یا سامانههای الکترونیکی دریافت شود. پس از آن، استشهادیه محضری در دفاتر اسناد رسمی تنظیم میشود که در آن هویت متوفی و وراث توسط شهود تأیید میگردد. گام بعدی دریافت گواهی انحصار وراثت است که سهم هر یک از وراث را مشخص میکند. در مواردی که اختلاف بین وراث وجود دارد، یا یکی از وراث محجور و غایب است، صدور حکم تقسیم ترکه از دادگاه ضروری خواهد بود. در نهایت وراث باید مالیات بر ارث را پرداخت کنند.
روش انتقال نیز بر اساس نوع سهام متفاوت است. انتقال سهام بورسی و سهام عدالت از طریق سامانههای الکترونیکی سجام و میراث انجام میشود و نیاز به مراجعه حضوری ندارد. اما در مورد شرکتهای غیر بورسی مانند شرکتهای سهامی خاص یا شرکت با مسئولیت محدود، وراث باید به دفتر ثبت سهام شرکت مراجعه و مدارک مربوطه را ارائه کنند. سهام بینام تنها با حکم دادگاه تقسیم میشود، بهویژه در مواقعی که میان وراث توافقی در خصوص مالکیت یا فروش وجود ندارد.
برای انتقال سهام یا سهمالشرکه متوفی، مجموعهای از مدارک باید ارائه شود. این مدارک شامل:
در فرآیندهای الکترونیکی مانند انتقال سهام عدالت یا سهام بورسی، نیازی به حضور فیزیکی نیست و کافی است وراث در سامانه سجام ثبتنام و احراز هویت شده باشند. برای شرکتهای غیر بورسی، همچنان مراجعه حضوری و ثبت صورتجلسات در اداره ثبت شرکتها و دفاتر اسناد رسمی ضرورت دارد.
یکی از مشکلات اصلی در گذشته، طولانی بودن فرآیند انتقال بود. اما اکنون با الکترونیکی شدن بیشتر مراحل، زمان انتقال بهطور چشمگیری کاهش یافته است. بهعنوان نمونه، معاون عملیات سپردهگذاری مرکزی اعلام کرده است که مدت زمان انتقال سهام بورسی که قبلا حدود ۲۰ تا ۳۰ روز طول میکشید، اکنون به کمتر از دو روز رسیده است. این موضوع باعث شده وراث سریعتر به حقوق خود دست یابند و مشکلات ناشی از طولانی شدن روند کاهش یابد. البته در شرکتهای غیر بورسی و در مواردی که اختلاف بین وراث وجود دارد، همچنان ممکن است فرآیند زمانبر باشد.
انتقال الکترونیکی سهام متوفی به وراث در حال حاضر رایگان انجام میشود. اما هزینه اصلی که وراث باید پرداخت کنند مربوط به مالیات بر ارث است. این مالیات بر اساس نوع دارایی و طبقه وراث (اول، دوم یا سوم) متفاوت است.
نرخ مالیات برای وراث طبقه اول کمتر از وراث طبقه دوم و سوم است. بهطور مثال، مالیات سهام بورسی برای وراث طبقه اول سه درصد، برای طبقه دوم شش درصد و برای طبقه سوم دوازده درصد ارزش سهام است. در سهام غیربورسی این نرخ به ترتیب شش، دوازده و بیستوچهار درصد خواهد بود. در مورد املاک، نرخ مالیات برای وراث طبقه اول هفت و نیم درصد و برای طبقه سوم تا سی درصد ارزش ملک است. سایر داراییها مانند وسایل نقلیه، سپردههای بانکی و حق امتیاز نیز نرخهای متفاوتی دارند که در قانون بهطور دقیق مشخص شده است.
انتقال سهم در شرکتهای مختلف تجاری قوانین خاص خود را دارد. در شرکت با مسئولیت محدود، سهمالشرکه تنها در صورتی قابل انتقال است که اکثریت شرکا موافق باشند. علاوه بر این، انتقال باید به ثبت رسمی برسد و در دفاتر شرکت درج شود. در شرکتهای سهامی عام، انتقال سهام کاملا آزاد است و محدودیتی وجود ندارد، اما در شرکتهای سهامی خاص، انتقال میتواند منوط به تایید مجمع عمومی یا هیئت مدیره باشد. در شرکت تضامنی، وضعیت پیچیدهتر است. فوت یکی از شرکا میتواند منجر به انحلال شرکت شود، مگر آنکه سایر شرکا و وراث متوفی تصمیم بگیرند شرکت به فعالیت خود ادامه دهد. در این صورت، سهم متوفی به وراث منتقل میشود و آنها میتوانند جایگزین او در شرکت شوند.
پذیرش ارث به معنای پذیرش تمام بدهیها و داراییهای متوفی است. بدون طی کردن مراحل قانونی شامل اخذ گواهی انحصار وراثت، حکم تقسیم ترکه و پرداخت مالیات، انتقال از نظر قانون معتبر نخواهد بود. همچنین در صورتی که متوفی وصیتنامهای داشته باشد، تا یکسوم اموال او طبق وصیت تقسیم میشود و بقیه بر اساس قوانین ارث میان وراث قانونی تقسیم خواهد شد.
با توجه به پیچیدگیهای موجود در قوانین مالیاتی و ثبتی، استفاده از خدمات مشاوران حقوقی اهمیت زیادی دارد. مشاوران میتوانند وراث را در تمام مراحل از آمادهسازی مدارک گرفته تا پرداخت مالیات و ثبت رسمی انتقال راهنمایی کنند. پلتفرم حقوقی مباشر این امکان را فراهم کرده است که افراد از هر نقطه کشور، بدون نیاز به مراجعه حضوری، به مشاوران متخصص دسترسی داشته باشند. مزایای این خدمات شامل دسترسی آسان، حق انتخاب مشاور، پرداخت امن، گزارش لحظهای پیشرفت کار و تضمین کیفیت خدمات است.
یکی از خطاهای شایع، ثبتنام نکردن وراث در سامانه سجام است که مانع انتقال سهام بورسی و عدالت میشود. نقص مدارک نیز از دلایل اصلی تاخیر در روند انتقال است. همچنین برخی وراث بدون اطلاع از تفاوت انواع سهام اقدام میکنند و همین امر موجب بروز مشکلات بعدی میشود. پرداخت نکردن مالیات بر ارث یا تکمیل نادرست اظهارنامه مالیاتی نیز از دیگر خطاهای رایج است. مشاوره با وکلای متخصص میتواند تا حد زیادی مانع بروز این خطاها شود.
انتقال سهام یا سهمالشرکه به وراث میتواند بر اداره شرکت، ترکیب سهامداران و حتی تداوم فعالیت آن اثر بگذارد. برای مثال، در شرکتهای تضامنی فوت شریک ممکن است باعث انحلال شرکت شود، مگر آنکه سایر شرکا و وراث بر ادامه فعالیت توافق کنند. همچنین تا زمان پرداخت مالیات بر ارث، حسابهای بانکی متوفی مسدود باقی میماند.
فرآیند ثبت انتقال شرکت به وراث مجموعهای از مراحل قانونی، ثبتی و مالیاتی است که بدون آگاهی کافی میتواند بسیار زمانبر و پرهزینه شود. مشاوران حقوقی میتوانند این مسیر را کوتاهتر، شفافتر و کمهزینهتر کنند. استفاده از پلتفرمهای مشاوره حقوقی مانند مباشر به وراث کمک میکند با اطمینان و در کوتاهترین زمان، روند انتقال را به پایان برسانند.
ثبت شرکت سهامی خاص
ثبت شرکت سهامی عام
ثبت شرکت تضامنی
ثبت شرکت مسئولیت محدود
ثبت شرکت مختلط سهامی
ثبت شرکت نسبی
ثبت شرکت تعاونی
ثبت موسسه غیر تجاری
ثبت برند و علامت تجاری
اخذ کارت بازرگانی حقیقی
اخذ کارت بازرگانی حقوقی
ثبت اختراع
ثبت طرح صنعتی
اخذ جواز کسب صنفی
اخذ جواز مشاغل خانگی
اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو
اخذ پروانه تاسیس
اخذ پروانه بهره برداری
اخذ سیب سلامت
اخذ مجوز دانش بنیان
ثبت تغییرات شرکت
اخذ کد اقتصادی
پلمب دفاتر قانونی
اخذ رتبه شرکت
ثبت شرکت دانش بنیان
ثبت شرکت پیمانکاری
ثبت شرکت سرمایه گذاری
ثبت شرکت بازرگانی
ثبت تغییرات شرکتها یکی از مهمترین فرآیندهای قانونی و مدیریتی …
دبی در سالهای اخیر به یکی از اصلی ترین مقاصد …
مدارک مورد نیاز برای ثبت علائم تجاری به دسته بندی …
نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی خاص، فرآیندی پیچیده …
ثبت برند زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که پس …
همانطور که میدانید یکی از ضروریترین و مهمترین مراحل ثبت …
طبقه بندی علائم تجاری در واقع چهارچوبی برای ثبت برند …
تاییدیه سازمان غذا و دارو، مجوزی است که تضمین میکند …
امروزه بسیاری از بانوان ترجیح میدهند در کنار مسئولیتهای خانوادگی، …
دریافت مجوز بهداشت برای مشاغل خانگی بهویژه برای مشاغلی …