صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی باید برای تعیین مالیات سال ۱۴۰۲ و پرداخت آن، اظهارنامه مالیاتی خودشان را به اداره امور مالیات ارسال کنند. اظهارنامه در واقع سندی است شامل اطلاعات مشاغل، درآمدها و بدهی‌های آن و ارسال آن برای دریافت نکردن جریمه ضروری است. ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی روند خاص خودش را دارد و در این محتوا به آموزش جامع آن پرداخته‌ایم.
مشمولین حقیقی ارسال اظهارنامه مالیاتی
مودیان حقیقی طبق قانون مالیات‌های مستقیم به سه گروه تقسیم می‌شوند و هر شخصی که در یکی از این گروه‌ها قرار بگیرد، موظف است تا به مدت سه سال قوانین و تعهدات مالیاتی آن گروه را رعایت کند و نمی‌تواند گروه خودش را تغییر داده و در گروه‌های پایین‌تر قرار گیرد.
گروه اول
افرادی که فروش‌شان در سال ۱۴۰۲ یا ۱۰ برابر درآمد مشمول مالیات‌شان، بیشتر از ۳۰ میلیارد ریال باشد. صاحبان کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها، معادن، هتل‌های سه ستاره به بالا، کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صرافی‌ها بدون این که درآمد و فعالیت‌شان در نظر گرفته شود، در این گروه جا می‌گیرند.
گروه دوم
اشخاصی که میزان درآمد و فروش‌شان در سال ۱۴۰۲ یا ۱۰ برابر درآمد مشمول مالیات‌شان در این سال بر اساس برگ مالیات قطعی، بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد ریال قرار گیرد، در گروه دوم قرار می‌گیرند.
گروه سوم
صاحبان کسب‌وکارهای کوچک که در گروه اول و دوم قرار نمی‌گیرند، مشمول مالیات گروه سوم می‌شوند.
آخرین مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل حداکثر تا ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۳ فرصت داشتند تا اظهارنامه خودشان را ارسال کنند. مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده دوره اول ۱۴۰۳ هم ۳۱ مرداد ماه ۱۴۰۳ تعیین شده است. صاحبان مشاغل می‌توانستند تا ۱۵ مرداد ماه، اظهارنامه مالیاتی مشاغل را با استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ ارسال کنند.
تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم
اشخاص حقیقی که شرایط تبصره ماده ۱۰۰ را داشته باشند، می‌توانند از ارسال اظهارنامه مالیاتی معاف شده و مشمول مالیات مقطوع شوند. این تبصره برای تشویق کسب‌وکارهای کوچک تدوین شده است و صاحبان مشاغلی می‌توانند از آن استفاده کنند که دارای شرایط زیر باشند:
- مجموع کل درآمد و فروش‌شان در سال ۱۴۰۲ حداکثر ۱۸۰ میلیارد ریال باشد که برابر با ۱۰۰ برابر سقف معافیت مالیاتی است.
- بدهی مالیاتی در سال‌های گذشته نداشته باشند.
- ارسال اظهارنامه مالیاتی ویژه تبصره ماده ۱۰۰ تا مهلت تعیین‌شده.
- صاحبان املاک اجاره‌ای، واحد‌های تولیدی، منابع معدنی، املاک‌ها و مودیان حقوقی نمی‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند.
آموزش ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
- وارد درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir شوید.
- از بخش ورود به درگاه ملی با وارد کردن کد ملی و رمز عبور و در نهایت رمز پیامک‌شده، وارد حساب کاربری خود شوید. می‌توانید از بخش فراموشی کلمه عبور، رمز عبور جدیدی را از طریق پیامک دریافت کنید.
- در این صفحه اطلاعات پرونده خودتان را مشاهده می‌کنید و می‌توانید بین ارسال اظهارنامه مالیاتی عادی یا تبصره ماده ۱۰۰ انتخاب کنید.
- گزینه ایجاد اظهارنامه جدید را انتخاب کرده و وارد بخش تکمیل اطلاعات شوید.
- پس از تکمیل اطلاعات، آن‌ها را تایید نهایی کرده و مالیات تعیین‌شده را مشاهده و پرداخت کنید.
بیشتر بخوانید: اظهارنامه مالیاتی تا کی وقت دارد؟
آموزش تکمیل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی
پس از انتخاب سال عملکرد و گروه خود وارد بخش تکمیل اطلاعات می‌شوید و در این بخش باید جدول‌ها و بخش‌های مختلفی را تکمیل کنید. برخی از بخش‌ها هم توسط سامانه ثبت نام به طور اتوماتیک پر می‌شوند و اگر بخواهید آن‌ها را تغییر دهید، باید از سامانه ثبت نام، اطلاعات را ویرایش کنید. اطلاعات جدید زمانی به اظهارنامه اضافه می‌شوند که سازمان امور مالیاتی آن‌ها را تایید کند.
مشخصات اظهارنامه
اولین بخش مشخصات اظهارنامه است که شامل اطلاعاتی مانند تاریخ شروع و پایان فعالیت، تاریخ ایجاد، نوع شراکت و گروه اظهارنامه است. در صورت درست بودن اطلاعات با زدن گزینه «ذخیره و ادامه» به مرحله بعد بروید.
مشخصات شخص حقیقی
در این بخش اطلاعات مودی حقیقی و اطلاعات کسب‌وکار از طریق سامانه ثبت نام به شکل اتوماتیک وارد می‌شوند. اگر لازم به تغییر اطلاعات در سامانه ثبت نام باشد، می‌توانید با انتخاب گزینه «به‌روزرسانی اطلاعات» در این صفحه، اطلاعات جدید را به اظهارنامه اضافه کنید.
مشخصات محل فعالیت/ حساب‌های بانکی فعالیت شغلی
این دو بخش هم از طریق سامانه ثبت نام به شکل خودکار پر می‌شوند.
اطلاعات اختصاصی
در این صفحه ۱۱ سوال وجود دارد که در صورت انتخاب پاسخ «بلی» برای آن‌ها، جداولی ایجاد می‌شوند که باید تکمیل کنید.
مجوزهای فعالیت
مجوزهای فعالیت شما از سامانه ثبت نام وارد اظهارنامه می‌شوند و اگر به تازگی مجوز گرفته‌اید، باید آن‌ها را در سامانه ثبت نام قرار دهید.
اطلاعات مالکین
اگر گزینه محل فعالیت استیجاری را انتخاب کرده باشید، باید اطلاعات مالک/مالکین خودتان را وارد کنید. این اطلاعات شامل اطلاعات هویتی مالک، تاریخ و شماره رهگیری قرارداد اجاره، مبلغ قرارداد، نوع ملک، میزان مالکیت شخص و آدرس ملک هستند.
موجودی مواد و کالا
در این قسمت اطلاعات مربوط به کالای ساخته‌شده، کالای در جریان ساخت، مواد اولیه، کالاهای امانی و سایر موجودی‌ها را باید وارد کنید. اطلاعات این قسمت به نوع فعالیت شما بستگی دارند که ممکن است بازرگانی، پیمان‌کاری یا خدماتی باشد. اگر در روند تولید کالا نقشی نداشته‌اید و کالای تمام‌شده را خریداری کرده‌اید، مبلغ مربوطه را در بخش کالای ساخته‌شده بنویسید. موجودی سال قبل را هم از اظهارنامه مالیاتی سال قبل وارد کنید.
اموال و دارایی‌های شغلی
در صورت وجود دارایی‌های شغلی، باید شرح اموال و دارایی و ارزش آن‌ها را تعیین کنید.
کمک‌های پرداختی
در این بخش باید نوع کمک پرداختی مانند کمک‌های ماده ۱۷۲ یا کمک‌های پذیرفته‌شده در قانون بودجه، نام و شماره حساب دریافت‌کننده، تاریخ و نحوه کمک را مشخص کنید.
صورت درآمد و هزینه
این بخش مهم‌ترین قسمت اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی است. در این بخش باید درآمدها و هزینه‌های‌تان را به شکل دقیق مشخص کنید. درآمدها شامل درآمدهای ناشی از فروش، خدمات و دارایی هستند و هزینه‌ها هم شامل هزینه‌های خرید کالا، اجاره و استهلاک می‌شوند. در نهایت سیستم سودده یا زیان‌ده بودن کسب‌وکار شما را تعیین می‌کند.
موارد قابل کسر از درآمد مشمول مالیات
برخی از هزینه‌ها شامل مالیات نمی‌شوند؛ هزینه‌های درمانی و توان‌بخشی خود شخص و افراد تحت کفالت، تسهیلات دریافت‌شده از بانک برای خرید مسکن و هزینه‌های جبران خسارات واردشده از طریق زلزله، سیل و موارد مشابه از این موارد هستند. توجه داشته باشید که باید برای همه هزینه‌ها مستندات قابل ارائه داشته باشید و در غیر این صورت درآمدتان مشمول کسر مالیات نمی‌شود.
درآمدهای معاف/ نرخ صفر مالیات
اگر درآمد معاف از مالیات داشتید باید نوع درآمد، مبلغ، هزینه‌های مستقیم سهم درآمد معاف و سود و زیان حاصل از آن را مشخص کنید.
مالیات پرداختی ماده ۱۸۰
ماده ۱۶۸ و ۱۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم مربوط به فعالیت با کسب‌وکارهای خارجی و کسب درآمد از این طریق است. اگر در روند فعالیت و همکاری با یک کسب‌وکار خارجی، مالیاتی در آن کشور پرداخت کرده‌اید و صاحب آن کسب‌وکار هم مالیاتی داخل ایران پرداخت کرده است، نیازی نخواهد بود تا دوباره مالیات پرداخت کنید.
پرداختی اظهارنامه
اگر پرداختی علی‌الحساب داشتید یا قبلا مالیاتی پرداختی کرده‌اید، می‌توانید در این بخش آن‌ها را وارد کرده و از مالیات نهایی کسر کنید.
محاسبه مالیات
تمام مواردی که در جدول‌های پیشین وارد کردید، در این بخش پر می‌شوند. اطلاعاتی مانند استهلاک زیان انباشته از سال قبل را هم می‌توانید وارد کنید تا از مالیات‌تان کسر شود. توجه کنید که باید مستندات این زیان انباشته را ارائه کنید. مالیات سال گذشته‌تان در بخش مانده مالیات قابل پرداخت نمایش داده می‌شود.
اگر هزینه‌هایی برای خرید سخت‌افزار، نرم‌افزار و نصب و راه‌اندازی آن‌ها داشته‌اید، می‌توانید آن‌ها را در بخش «مالیات قابل کسر در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۶۹» وارد کنید تا از مالیات کل‌تان کسر شود.
مشخصات تهیه‌کننده اظهارنامه
اگر اظهارنامه‌تان توسط نماینده قانونی تدوین و ارسال شود، آن شخص باید در این بخش مشخصات خودش را وارد کند. در غیر این صورت گزینه مودی را انتخاب کنید تا مشخصات خودتان به عنوان تهیه‌کننده ثبت شوند.
ثبت نهایی
قبل از این که بتوانید ارسال اظهارنامه را ثبت نهایی کنید، سیستم جدول‌ها و بخش‌هایی را که کامل نیستند و نیاز به ویرایش دارند، نشان می‌دهد. تا زمانی که اشکالات موجود را برطرف نکنید، نمی‌توانید اظهارنامه‌تان را ثبت نهایی کرده و مالیات را پرداخت کنید.
مدارک مورد نیاز اظهارنامه اشخاص حقیقی
- مدارک شناسایی صاحب کسب‌وکار
- مدارک مربوط به کسب‌وکار مانند مجوز و پروانه کسب
- اجاره‌نامه محل فعالیت یا سند مالکیت
- اطلاعات مالی که شامل درآمد، بهای تمام‌شده و مبالغ کالا و مواد اولیه می‌شوند.
- اطلاعات بانکی و گردش حساب
- قراردادهای بسته‌شده با شرکت‌ها و سایر اشخاص
- اسناد مالیاتی قبلی
آنچه در این مقاله آموختیم:
همه صاحبان مشاغل و کسب‌وکارها باید اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را تهیه کرده و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. در غیر این صورت با عواقب آن و جریمه مالیاتی مواجه می‌شوند. اگر به دنبال کسر مالیاتی هستید، باز هم باید اظهارنامه را ارسال کنید. در این محتوا به طور جامع تهیه و تکمیل اظهارنامه را آموزش دادیم اما توصیه می‌کنیم تا این کار را به یک شخص کاربلد و مجرب بسپارید.
سوالات متداول
آخرین مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی چه زمانی است؟
۳۱ تیرماه آخرین مهلت ارسال اظهارنامه برای مالیات سال ۱۴۰۳ و ۱۵ مرداد ماه ۱۴۰۳ آخرین مهلت ارسال تبصره ماده ۱۰۰ به سازمان امور مالیاتی بود.
گروه اظهارنامه چیست؟
بر اساس میزان درآمد و نوع شغل‌تان در یک سال گذشته، در یکی از گروه‌های ۱، ۲ و ۳ مالیاتی مشاغل قرار می‌گیرید.
