خدمات رستوران‌ها، مانند سایر خدمات، مشمول قوانین و مقررات مالیاتی هستند. مالیات رستوران یکی از منابع درآمد دولت برای تامین هزینه‌های عمومی و عمرانی است. اما این مالیات چگونه محاسبه و اخذ میشود؟ در این مقاله ماهیت و چگونگی تنظیم اظهارنامه مالیاتی رستوران را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
مالیات رستوران
اگر چه مالکیت رستوران و یا به عبارت دیگر رستوران‌داری هم مشمول قوانین مالیاتی است، اما با برخی از مشاغل تفاوت‌هائی دارد. قوانین مالیاتی در ایران به دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم تقسیم میشود. مالیات‌های مستقیم مالیات‌هایی هستند که اشخاص نسبت به درآمد یا دارایی خود پرداخت می‌کنند. اما مالیات‌های غیرمستقیم که مشهورترین آن مالیات بر ارزش افزوده است نسبت به مصرف اشخاص محاسبه و پرداخت می‌گردد. صاحبان برخی کسب‌و‌کارها با هر دو نوع مالیات‌ستانی مستقیم و غیرمستقیم مواجه هستند. رستوران‌داران یکی از این مشاغل هستند که با هر دو نوع مالیات‌ستانی درگیرند.
مالیات مستقیم رستوران
براساس ماده 1 قانون مالیات مستقیم کشور، تمامی کسب‌و‌کارهایی که در کشور ایران درآمد کسب می‌کنند، ملزم به پرداخت مالیات بر آن درآمد هستند. یکی از مشاغلی که باید به‌صورت مستقیم مالیات بر درآمد را در ادوار سالانه پرداخت نماید، خدمات رستوران است.
بنابراین صاحبان رستوران‌ها باید در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت نام نموده و پرونده مالیاتی تشکیل دهند. اینکه چه تکالیف مالیاتی بر عهده آنها خواهد بود، به همین پرونده بستگی دارد. مالیات مستقیم عملکرد رستوران برای صاحب رستوران هزینه محسوب میشود. این هزینه باید از سود حاصل از فروش غذا و نوشیدنی به دولت پرداخت شود. ارائه اظهارنامه مالیات بر عملکرد رستوران و فست فود نیازمند یک نظام حسابداری دقیق است. این نظام حسابداری باید هزینه‌ها را ثبت کرده و بتواند برای واقعی بودن آنها، اسناد مثبته ارائه نماید.
بیشتر بخوانید: چطور اظهارنامه مالیاتی بنویسیم؟
عملیات مالی مالیات مستقیم رستوران
مالیات مستقیم رستوران شامل دو گروه عملیات مالی است که باید در اظهارنامه مالیاتی رستوران لحاظ گردد. عملیات مالی مربوط به درآمد و عملیات مربوط به حقوق کارمندان.
عملیات مالی مربوط به درآمد
در سطور گذشته بر اساس ماده 1 قانون مالیات مستقیم نوشتیم که هر شخصی که تابعیت ایرانی دارد، بر اساس هر درآمدی که کسب می‌کند موظف به پرداخت مالیات است. اظهارنامه مالیاتی رستوران شامل اسناد مثبته ای است که بر اساس هزینه‌ها و درآمدها توسط صاحب قانونی رستوران باید تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارائه گردد.
گروه بندی مالیاتی مودیان
سازمان امور مالیاتی مودیان را براساس میزان فروش به سه گروه تقسیم نموده‌است. هرکدام از این سه گروه تکالیف مالیاتی متفاوتی دارند. مودیان مالیاتی بر اساس شاخص ها و معیارهای مشخص شده از سوی سازمان امور مالیاتی تقسیم بندی می‌شوند. طبق این قانون به‌طور خلاصه علاوه بر صاحبان کسب و کارهای بزرگ و پردرآمد، شرکت‌ها، کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که درآمد ابرازی آنها طبق اظهارنامه 2 سال گذشته عملکرد، بیشتر از مبلغ 30 میلیارد تومان باشد، در گروه اول یا «الف» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین افرادی که آخرین درآمد قطعی آنها بیشتر از 30 میلیارد تومان باشد، نیز شامل گروه اول هستند.
گروه دوم مشاغل مالیاتی؛ شامل افراد با درآمد متوسط و رو به بالا است. براساس گروه بندی مشاغل مالیاتی، افرادی که درآمد آنها مانند فروش کالا یا عرضه خدمات بر اساس اظهارنامه مالیاتی سال قبل، بین 10 تا 30 میلیارد تومان باشد، در گروه دوم یا «ب» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین صاحبان مشاغلی که درآمد قطعی آنها برحسب برگ قطعی مالیاتی طی 2 سال گذشته بین 10 میلیارد تا 30 میلیارد تومان قرار گرفته باشد، جزو گروه دوم محسوب می‌شوند.
گروه سوم یا «ج» مالیاتی صاحبان کسب‌و‌کارهای کوچک هستند؛ طبق تعریف سازمان امور مالیاتی اشخاصی که در گروه اول و دوم قرار ندارند و افرادی که درآمد آنها مانند فروش کالا یا عرضه خدمات بر اساس اظهارنامه مالیاتی سال قبل، کمتر از 10 میلیارد تومان باشد، در گروه سوم یا «ج» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین مدیران مشاغل تازه‌تاسیس که کمتر از 3 سال از فعالیتشان می‌گذرد، در گروه سوم مشاغل مالیاتی قرار خواهند گرفت. بسیار مهم است که شخص بداند رستوران او در کدام دسته قرار می‌گیرد. آسان‌ترین گروه درآمدی که کمترین میزان فروش را دارند در گروه سوم قرار می‌گیرند. در مراحل بعد و با افزایش میزان فروش، این تکالیف بیشتر و گسترده‌تر می‌شوند.
بر اساس میزان درآمد و وضعیت قانونی، یک صاحب رستوران که در قالب یک شرکت درحال اداره رستوران است و یا در بررسی حجم معاملات، ممکن است در یکی از سه گروه اول، دوم و سوم قرار گیرد. تشخیص اینکه شخص در کدام گروه قرار می‌گیرد مبتنی بر قوانین مصوب است. گروه دوم و سوم معمولا از تبصره ماده 100 استفاده می‌کنند. اما اشخاصی که گروه اول قرار بگیرند مشمول تکالیف مالیاتی زیر هستند.
معاملات فصلی
یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین تکالیف مالیاتی شرکت‌ها و اشخاص گروه اول، مالیات فصلی ذیل ماده 169 قانون مالیات مستقیم است. مودی باید هر سه‌ماه یکبار اطلاعات معاملات و طرف حساب‌های خود را وارد سامانه نماید. در زمان بررسی اظهارنامه مالیات عملکرد، این اطلاعات باید مطابق با گزارش‌های سایرین در مورد مودی باشند در غیر این‌صورت محکوم به پرداخت جریمه خواهد شد.
پلمپ دفاتر
دفاتر و ثبت‌های روزانه حسابداری رستوران طی درخواستی از اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و پلمپ می‌شوند. این‌کار دستورالعمل خاصی دارد که باید با دقت رعایت شود. مودی برای پلمپ دفاتر تا پایان سال مالی فرصت خواهد داشت.
مالیات بر اجاره
اگر ملک رستوران مودی اجاریست، مودی موظف است مالیات تکلیفی اجاره را ماهانه بپردازد. مودی باید عدد مالیات را با توجه به جدول ارزش اجاری املاک اداره دارایی محاسبه و در اظهارنامه مالیاتی رستوران ثبت نماید. سپس آن‌را از اجاره کم نموده و به اداره دارایی محل وقوع ملک پرداخت نماید.
عملیات مالی مربوط به مالیات پرسنل
پرداخت مالیات بردرآمد در ایران تنها شامل صاحبان رستوران نیست، بلکه تمام کارمندان و پرسنل آنها را نیز شامل میشود. مالیات حقوق کارمندان و کارگران با کارفرماست و عدم پرداخت آن جرائم سنگینی دارد. کارمندان رستوران افرادی هستند که در لیست بیمه رستوران ثبت شده‌اند. صاحب رستوران موظف است طبق قانون میزان مالیات حقوق کارمندان را محاسبه و در اظهارنامه مالیاتی رستوران ثبت نماید. او موظف است این مبلغ را از حقوق آنان کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید. سازمان امور مالیاتی میزان مالیات حقوق کارمندان که صاحب رستوران موظف است اخذ و واریز کند را با لیست بیمه مقایسه و راستی‌آزمایی می‌کند. عدم انطباق مبالغ مشمول جریمه مالیاتی میشود.
مالیات غیرمستقیم رستوران
مشهورترین نوع مالیات‌های غیرمستقیم در ایران مالیات بر ارزش افزوده است که صاحب رستوران موظف است آن‌را محاسبه و از مشتری اخذ نموده و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید. مالیات ارزش افزوده به عنوان مالیات مصرف کننده است و برای صاحب رستوران هزینه محسوب نمی‌شود بلکه عمل به تکلیفی است که قانون بر عهده او گذاشته است. طبق قانون، تمامی رستوران‌هایی که محلی مناسب برای ارائه سرویس دارند (نشانی ثبت‌شده و محل عرضه غذا شامل میز و صندلی) باید مالیات بر ارزش‌افزوده را از مشتریان خود دریافت و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند.
مالیات بر ارزش افزوده رستوران
در رستوران‌ها مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که برای ارائه خدمات مربوط به حوزه غذا اعمال میشود. این نوع مالیات معمولاً به‌صورت درصدی از قیمت کالا یا خدمات تعیین میشود. صاحب رستوران موظف است با ارائه‌ی اظهارنامه‌ی مالیاتی رستوران، مبلغ مشخص شده بر اساس قانون را به‌عنوان مالیات ارزش افزوده غذا و خدمات از مشتری اخذ و به دولت پرداخت نماید. مبلغ این مالیات در رستوران‌ها به‌طور معمول معادل 9 درصد قیمت غذا و نوشیدنی است.
معافیت از مالیات بر ارزش‌افزوده
در سال‌های گذشته رستوران، کترینگ یا فست فودهایی که سرویس بیرون‌بر غذا داشته و محلی برای سرو غذا نداشتند، طبق قانون از اخذ و پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده، معاف بودند. ولی از تاریخ ۰۱/۰۴/۱۴۰۲ مراکز تهیه و ارائه انواع غذا به صورت بیرون‌بر ( آشپزخانه‌ها و کترینگ‌ها ) اعم از خانگی و صنعتی و کافی‌شاپ‌ها نیز مکلف به اعمال قوانین مالیات بر ارزش افزوده شدند. بطوری‌که در حال حاضر هیچ رستوران و مرکز تهیه و ارائه غذا وجود ندارد که معاف از اخذ و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده باشد.
بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور
سازمان امور مالیاتی کشور در مورد رستوران‌ها و مشاغل مشابه، قوانین و مقررات مربوط به مالیات را در قالب دستورالعمل ارائه نموده است. برخی از نکات مهم این بخش نامه عبارتند از:
- تمامی رستوران‌هایی که خدمات خود را به شکل ثابت در محل رستوران عرضه می‌کنند و دارای نام و نشان تجاری هستند، قادر به دریافت مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود.
- از ابتدای تابستان سال ۱۴۰۲ حتی رستوران‌ها، فست‌فودها و کترینگ‌هایی که فقط سرویس بیرون‌بر غذا دارند، نیز مکلف به دریافت مالیات بر ارزش افزوده هستند.
- اشخاص مشمول موظف هستند اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را به‌صورت سه‌ماهه ارائه کنند.
- درصورتی‌که مشتری مطالبه نماید، صاحبان رستوران باید صورت‌حساب قانونی با کد اقتصادی و مبلغ مالیات رستوران را به مشتری ارائه کنند.
- صاحبان رستورانی که جزء مشاغل گروه اول هستند، موظفند دفاتر قانونی پلمپ شده را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار‌دهند.
- عدم رعایت قوانین و مقررات مالیات رستوران، ممکن است منجر به جریمه گردد.
روش‌های محاسبه مالیات رستوران
برای محاسبه مالیات رستوران ۲ روش کلی به شرح زیر وجود دارد:
محاسبه علی‌الراس مالیات
در روش محاسبه علی‌الراس مالیات رستوران، نماینده اداره مالیات به محل رستوران مراجعه کرده و با توجه به شناختی که از شغل، منطقه و محل کسب دارد، مبلغی را به‌صورت عالی‌الراس به‌عنوان مالیات بر درآمد رستوران تعیین می‌کند.
روش خوداظهاری مالیات
در روش خوداظهاری، مالک رستوران برای ارائه مدارکی اقدام می‌کند که میزان درآمد محل کسب را نشان خواهد داد. در این روش، مودی مالیاتی (مالک رستوران) باید فرم‌های اظهارنامه مالیاتی رستوران را بر اساس عملکرد یک‌ساله خود طبق قوانین و مقررات سازمان امور مالیاتی تکمیل کرده و به اداره دارایی ارائه کند. این روش مودیان مالیاتی خوداظهاری محسوب میشود.
مهلت تسلیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
هر سه‌ماه یا در پایان هر فصل، 15 روز به مالکان مشاغل و کسب وکارها مهلت داده میشود تا با مراجعه به سامانه مالیات بر ارزش افزوده، ابتدا اظهارنامه ارزش افزوده‌ی خود را تکمیل کنند و سپس مالیات بر ارزش افزوده‌ی اخذ شده را طی دو فیش مالیات به نرخ درصد و عوارض به نرخ درصد بپردازند.
آنچه در این مقاله آموختیم:
حوزه مالیاتی شغل رستوران‌داری هم مشمول مالیات‌های مستقیم و هم مشمول مالیات‌های غیرمستقیم میشود. مالیات بر درآمد و مالیات حقوق پرسنل جزو مالیات‌های مستقیم محسوب می‌شوند. صاحب رستوران موظف است اظهارنامه مالیاتی رستوران را بر مبنای اسناد مثبته موجود در این زمینه تکمیل و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه نماید. نوع دوم مالیات غیرمستقیم است که صاحب رستوران موظف است به‌عنوان مالیات بر ارزش افزوده، از مشتری اخذ و به‌عنوان امانت نزد خود نگه دارد. این مبالغ در دوره‌های معمولا 3 ماهه، همراه با تسلیم اظهارنامه مالیاتی رستوران در مورد مالیات‌های غیرمستقیم، باید به حساب سازمان امور مالیاتی واریز گردد.
اگر این مطلب را مطالعه کردید، قطعاً متوجه شده اید که اساساً فرآیند ها، قوانین و خدمات حوزه کسب و کار دارای پیچیدگی های منحصر به فرد است و جزئیات خاص خود را دارد، که انجام آن را برای افراد و صاحبین کسب و کار و مدیران ها سخت و طاقت فرسا می نماید، از این رو بهترین رویکرد در مواجه با انجام امور اداری و فرآیند های آنها دریافت مشاوره تخصصی از مشاوران خبره و مجرب و یا واگذاری آن امور به خدمات دهندگان حرفه ای و قابل اعتماد است. از این رو پلتفرم جامع کسب و کار مباشر، بستر لازم را برای دسترسی سریع، آسان و به صرفه به مشاوران مجرب و خدمات دهندگان حرفه ای فراهم نموده است، شما می توانید از مشاوره آنلاین مباشر(تلفنی، تصویری و متنی) و خدمات آنلاین مباشر( غیرحضوری) استفاده نمائید و دگیر دغدغه انجام امور اداری و فرآیند های پیچیده و طاقت فرسای ادارات فراموش کنید.
