در سال‌های اخیر، سازمان امور مالیاتی با هدف شفاف‌سازی و ساماندهی مالیات‌های مربوط به فعالیت‌های اقتصادی، ثبت اظهارنامه مالیاتی دستگاه‌های کارتخوان را به عنوان یک الزام قانونی معرفی کرده است. این اقدام، کمک می‌کند تا تمامی تراکنش‌های مالی کسب و کارها به‌طور دقیق ثبت و گزارش شود و از فرار مالیاتی جلوگیری گردد. بنابراین، هر صاحب کسب و کاری که از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کند، موظف به ثبت اظهارنامه مالیاتی مربوط به این دستگاه‌ها است. در این مقاله، با مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان در سال ۱۴۰۴، مدارک مورد نیاز، نکات مهم، معافیت‌ها، جریمه‌ها و نحوه پرداخت مالیات آشنا خواهید شد تا بتوانید با اطمینان و دانش کافی، امور مالیاتی خود را به‌صورت دقیق و قانونی انجام دهید. برای مشاوره تنظیم اضهارنامه مالیاتی با کارشناسان مباشر تماس بگیرید.
اظهارنامه مالیاتی کارتخوان چیست؟
اظهارنامه مالیاتی کارتخوان، سندی رسمی است که صاحبان کسب و کارهای دارای دستگاه کارتخوان موظف‌اند اطلاعات مالی مرتبط با تراکنش‌های خود را در آن درج و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. طبق قوانین جدید، تمامی تراکنش‌های متصل به دستگاه‌های کارتخوان، به‌عنوان فعالیت اقتصادی محسوب شده و مشمول بررسی مالیاتی قرار می‌گیرند. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله اظهارنامه مالیاتی چیست؟ را مطالعه کنید.
لزوم ثبت اظهارنامه مالیاتی برای دستگاه کارتخوان
تمامی افرادی که دستگاه کارتخوان به نام آن‌ها فعال است، حتی اگر فعالیت اقتصادی نداشته باشند، موظف به ثبت اظهارنامه مالیاتی هستند. اتصال دستگاه کارتخوان به پرونده مالیاتی از طریق سامانه مودیان انجام می‌شود و عدم اقدام در این زمینه، موجب بروز جریمه‌های مالی و محدودیت‌های قانونی می‌شود.
مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان در سامانه مودیان (مایتکس)
نخست باید وارد درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس my.tax.gov.ir شوید. این سامانه با نام «مایتکس» شناخته می‌شود و درگاه اصلی برای ثبت، پیگیری و انجام امور مالیاتی است. برای ورود به سامانه، باید از مرورگر به‌روز استفاده کرده و گواهی امنیتی سامانه را تایید کنید. ورود با کد ملی یا شناسه ملی و رمز عبور انجام می‌شود. در صورتی‌که پیش‌تر در سامانه ثبت‌نام نکرده‌اید، باید از طریق گزینه «ثبت‌نام الکترونیک» اقدام کنید.
مقاله مرتبط:
مراحل ثبت‌نام شامل درج اطلاعات هویتی، نشانی دقیق محل فعالیت، شماره تماس، کد اقتصادی، نوع فعالیت شغلی، و اطلاعات شرکا (در صورت وجود) است. پس از تایید اطلاعات توسط سازمان امور مالیاتی، حساب کاربری فعال خواهد شد. برخی اطلاعات از ثبت احوال و ثبت شرکت‌ها به‌صورت سیستمی استعلام می‌شوند. پس از ورود به پنل کاربری، از منوی «مالیات بر درآمد» یا «سامانه‌های اختصاصی»، گزینه «ثبت‌نام و تخصیص درگاه پرداخت» را انتخاب کنید. در این بخش، اطلاعات دستگاه کارتخوان (POS) یا درگاه اینترنتی را وارد کرده و به‌صورت رسمی به پرونده مالیاتی خود متصل می‌کنید.
بانک یا شرکت PSP صادرکننده دستگاه نیز باید در فهرست شرکت‌های دارای مجوز از شاپرک باشد. اطلاعات شناسایی دستگاه کارتخوان شامل شماره ترمینال، شماره پایانه، نام بانک و کد شعبه باید دقیق وارد شود. اگر چند کارتخوان دارید، هر کدام باید به پرونده مالیاتی مرتبط با همان واحد شغلی متصل شود. در این مرحله، ممکن است نیاز باشد اطلاعات کد اقتصادی یا شناسه ملی کسب و کار با اطلاعات ارائه شده به شرکت PSP تطابق داشته باشد. پس از اتصال کارتخوان، نوبت به ثبت اظهارنامه مرتبط می‌رسد. این اظهارنامه شامل گزارش عملکرد مالی شما بر اساس تراکنش‌های ثبت‌شده در سامانه شاپرک و سازمان امور مالیاتی است. اطلاعات شامل:
- مجموع فروش سالیانه از طریق کارتخوان
- میزان درآمد مشمول مالیات
- کسورات مجاز (هزینه‌های قابل قبول)
- مالیات محاسبه‌شده بر اساس نرخ‌های سال ۱۴۰۴
کاربر باید اطلاعات را دقیق و مطابق مستندات (صورت‌حساب‌ها، ترازنامه، گزارش عملکرد ماهیانه و…) وارد کند. این بخش برای اشخاص حقوقی و حقیقی متفاوت است. پس از ارسال نهایی اظهارنامه و تایید آن توسط سامانه، یک رسید الکترونیکی و کد رهگیری ۱۳ رقمی به شما اختصاص داده می‌شود. این کد برای مراجعات بعدی، پرداخت مالیات و پیگیری وضعیت پرونده ضروری است. پیشنهاد می‌شود این کد را ذخیره کرده و تصویر رسید را نزد خود نگه دارید.
مدارک مورد نیاز برای ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان
برای ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان، مدارک زیر مورد نیاز است:
- کد ملی و اطلاعات هویتی کامل
- شماره اقتصادی فعال و پرونده مالیاتی
- مشخصات کامل دستگاه کارتخوان و شماره ترمینال
- گزارش گردش حساب بانکی متصل به کارتخوان (در برخی موارد)
نحوه دریافت کد رهگیری مالیاتی کارتخوان
پس از تکمیل مراحل ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه مودیان و ارسال اظهارنامه، کد رهگیری از طریق همان سامانه صادر می‌شود. این کد نشان‌دهنده ثبت موفق دستگاه کارتخوان در سیستم مالیاتی کشور است و برای پیگیری‌های بعدی مورد نیاز خواهد بود.
مقاله مرتبط:
محاسبه مالیات دستگاه کارتخوان در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، مالیات دستگاه کارتخوان بر اساس گردش مالی ثبت‌شده در حساب بانکی متصل به کارتخوان و همچنین نوع فعالیت مؤدی محاسبه می‌شود. میزان مالیات بسته به شغل، میزان تراکنش‌ها و مشمولیت‌های قانونی متفاوت خواهد بود. ضرایب مالیاتی و نرخ‌های تعیین‌شده به‌صورت سالانه توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شوند.
مقاله مرتبط:
معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی مرتبط با کارتخوان‌ها
برخی از مشاغل خاص یا افراد دارای شرایط خاص مانند کسب و کارهای کوچک، مشاغل کم‌درآمد یا فعالان در مناطق محروم، از معافیت‌های مالیاتی برخوردار هستند. همچنین در برخی موارد، اگر تراکنش‌های کارتخوان کمتر از حد نصاب باشد، مالیاتی تعلق نمی‌گیرد. این معافیت‌ها باید در سامانه مودیان ثبت و تایید شوند.
جریمه‌ها و تبعات عدم ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان
عدم ثبت یا ثبت ناقص اظهارنامه مالیاتی مربوط به کارتخوان، ممکن است پیامدهای سنگین مالی، حقوقی و حتی محرومیت از مزایا را برای مودی به همراه داشته باشد. در ادامه، مهم‌ترین تبعات این موضوع بررسی شده است:
افزایش بار مالیاتی و جرائم نقدی
- جریمه ۳۰ درصدی غیرقابل بخشش برای عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، حتی در مواردی که درآمدی کتمان نشده باشد، اعمال می‌شود.
- جریمه ماهانه ۲.۵ درصدی برای تاخیر در پرداخت مالیات تعیین شده است.
- جریمه ۱۰ درصدی اضافه پرداخت به همراه هزینه‌های دادرسی، در صورت دیرکرد در پرداخت مالیات دستگاه کارتخوان، لحاظ می‌گردد.
- در صورتی که اظهارنامه تسلیم نشود یا ناقص ارسال شود، سازمان امور مالیاتی رأساً و به صورت تخمینی (علی‌الراس) میزان مالیات را بر اساس کل تراکنش‌های دستگاه کارتخوان محاسبه می‌کند؛ این محاسبه معمولا بسیار بیشتر از مالیات واقعی خواهد بود، مگر اینکه مدارک کافی برای اثبات هزینه‌ها ارائه شود.
- مشاغل خاص و حساس نظیر پزشکان، وکلا، داروسازان، مشاوران حقوقی، دامپزشکان، فروشندگان تجهیزات پزشکی و مشاوران خانواده، در صورت عدم استفاده از کارتخوان یا ثبت نکردن آن، مشمول جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد کل درآمد می‌شوند.
- ارائه اطلاعات نادرست، مانند اشتباه در مشخصات هویتی یا حساب بانکی، می‌تواند باعث رد شدن اظهارنامه شود و مسئولیت قانونی ایجاد کند.
- نبود مستندات دقیق درباره هزینه‌های کسب و کار، ممکن است سازمان را به سمت محاسبه مالیات بالاتر سوق دهد.
محرومیت از معافیت‌ها و تسهیلات قانونی
- مودیانی که اظهارنامه ارائه نکنند، از طرح‌های تقسیط مالیات که گاه تا ۳۶ ماه نیز امکان‌پذیر است، محروم می‌شوند.
- تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم که امکان پرداخت مالیات به‌صورت مقطوع و ساده‌تر را فراهم می‌کند، تنها برای افراد دارای اظهارنامه در دسترس است.
- معافیت‌های قانونی برای برخی اصناف، نظیر باشگاه‌های ورزشی یا شرکت‌های زیارتی، تنها در صورت ارائه اظهارنامه فعال می‌شود؛ در غیر این صورت، مالیات کامل دریافت خواهد شد.
- عدم انجام پیش‌ثبت‌نام در سامانه‌های مالیاتی، باعث حذف امکان بهره‌مندی از بخشودگی‌ها و تخفیف‌های دوره‌ای می‌شود.
پیامدهای اداری، حقوقی و عملیاتی
- مودی ممکن است تحت پیگرد قانونی قرار گیرد یا با تشکیل پرونده تخلف مالیاتی مواجه شود.
- دستگاه کارتخوان در صورت عدم اتصال به پرونده مالیاتی، غیرفعال یا غیرقانونی تلقی شده و امکان استفاده از آن سلب می‌شود.
- شرکت‌های پرداخت (PSP) و بانک مرکزی می‌توانند خدمات کارتخوان را تعلیق یا قطع کنند.
- در صورت شناسایی فرار مالیاتی از طریق کارتخوان ثبت‌نشده، جریمه‌های سنگین و بازرسی‌های بیشتر در انتظار مودی خواهد بود.
- حتی اگر کارتخوان به نام شخص دیگری ثبت شده باشد، اما شما از آن استفاده می‌کنید، سازمان می‌تواند کل تراکنش‌ها را به عنوان درآمد شما شناسایی و مالیات مطالبه کند.
- جابه‌جایی یا استفاده از کارتخوان در مکانی غیر از محل ثبت‌شده بدون اعلام رسمی، تخلف محسوب می‌شود.
مقاله مرتبط:
نکات مهم قانونی و نظارتی:
- تمام تراکنش‌های کارتخوان به‌صورت خودکار و مستقیم به سامانه مودیان ارسال می‌شود و قابل پنهان‌سازی نیست.
- حساب‌های بانکی متصل به کارتخوان به‌صورت پیش‌فرض، حساب فروش تلقی شده و تمام مبالغ واریزی، به عنوان درآمد محسوب می‌شوند.
- قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که از سال ۱۳۹۸ اجرا شده، پایه اصلی اخذ مالیات از کارتخوان‌هاست.
- ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، صراحتاً جرائم عدم تسلیم یا تسلیم ناقص اظهارنامه را مشخص کرده است.
ثبت به‌موقع، کامل و دقیق اظهارنامه مالیاتی کارتخوان، نه‌تنها از جریمه‌ها و پیگرد قانونی جلوگیری می‌کند، بلکه زمینه بهره‌مندی از معافیت‌ها و تسهیلات قانونی را فراهم می‌سازد. مستندسازی شفاف و صحیح اطلاعات مالی، کلید مدیریت مالیاتی موفق است.
نحوه پرداخت مالیات کارتخوان و روش‌های پرداخت آنلاین
پرداخت مالیات کارتخوان از طریق درگاه‌های بانکی و سامانه‌های الکترونیکی سازمان امور مالیاتی انجام می‌شود. مؤدیان می‌توانند پس از صدور قبض مالیاتی، آن را از طریق اپلیکیشن‌های بانکی، درگاه‌های پرداخت آنلاین یا مراجعه حضوری به بانک پرداخت کنند. شناسه پرداخت و شناسه قبض در سامانه مودیان قابل مشاهده است.
مقاله مرتبط:
جمع بندی
ثبت اظهارنامه مالیاتی کارتخوان یکی از مهم‌ترین الزامات قانونی برای فعالان اقتصادی است که به شفافیت مالی و جلوگیری از مشکلات حقوقی و مالی کمک می‌کند. عدم ثبت به‌موقع یا ناقص این اظهارنامه می‌تواند باعث جریمه‌های سنگین، محرومیت از معافیت‌ها و حتی پیگرد قانونی شود. با آگاهی کامل از مراحل ثبت، مدارک لازم و نکات کلیدی، می‌توانید اظهارنامه خود را به‌درستی تکمیل کرده و از مزایای قانونی بهره‌مند شوید. همچنین، پرداخت مالیات به‌موقع و دقیق، امنیت مالی کسب‌وکار شما را تضمین می‌کند و از مشکلات آینده جلوگیری می‌کند. رعایت این موارد، گام مهمی در مسیر موفقیت و پایداری کسب و کارهای امروز محسوب می‌شود.
مقاله مرتبط:
سوالات متداول
آیا داشتن کارت خوان به‌معنای فعالیت اقتصادی قطعی است؟
خیر، اما اگر کارتخوان به نام شما باشد، باید وضعیت آن را در سامانه مشخص و اظهارنامه مربوط را تکمیل کنید.
اگر درآمدی از طریق کارتخوان نداشته باشم، باز هم باید اظهارنامه ارسال کنم؟
بله، در این صورت می‌توانید اظهارنامه بدون درآمد (صفر) ثبت کنید.
آیا امکان انتقال کارتخوان به شخص دیگر وجود دارد؟
بله، اما باید مراحل تغییر مالکیت دستگاه در سامانه مالیاتی انجام شود.
چه کسانی از ثبت اظهارنامه معاف هستند؟
برخی مشاغل خاص طبق دستورالعمل سازمان امور مالیاتی، ممکن است معاف باشند، اما این موضوع باید در سامانه ثبت و تایید شود.
