جریمه عدم درج کد اقتصادی می‌تواند بنا به دلایل بسیار متعددی اعمال شود. از این رو تمام اشخاص حقیقی و حقوقی برای دریافت مجوز فعالیت نیازمند تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت کد اقتصادی هستند. کد اقتصادی دریافت شده شامل کاربردهای خاصی است که شرکت‌ها و افراد حقیقی ملزم به رعایت آن هستند. اشتباهات یا تخلفاتی که در این زمینه صورت می‌گیرد، می‌تواند شامل درج کد اشتباه در صورتحساب، عدم دریافت شماره اقتصادی و نداشتن پرونده مالیاتی، استفاده از کد اقتصادی جعلی و نامعتبر، استفاده از کد اقتصادی دیگران یا انجام امور معاملاتی دیگران با کد اقتصادی خود و… شود. ما در این مقاله می‌خواهیم به لحاظ حقوقی به انواع جرائم مربوط به درج کد اقتصادی یا عدم درج شماره اقتصادی بپردازیم.

جریمه عدم درج کد اقتصادی در قرارداد

بر اساس بند ۴۴ ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی هستند،  برای انجام معاملات و عقد قرارداد باید صورتحساب مربوطه را صادر کنند. همچنین در صورتحساب صادره خود، موظف به درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله هستند. در صورتی که برای تنظیم قرارداد از شماره اقتصادی طرفین قرارداد استفاده نشود  یا به طور کل صورت حسابی صادر نگردد؛ افراد مشمول جریمه‌ای معادل 10 درصد قرارداد ارزش معامله می‌شوند. همچنین این جریمه شامل افرادی می‌شود که از کد اقتصادی خود برای فعالیت اقتصادی دیگران یا بالعکس از کد اقتصادی دیگران برای فعالیت تجاری خود استفاده می‌کنند.

اگر طرفین معامله در کنار مواردی که در بالا گفته شد لیست معاملات خود را به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم نکنند، مشمول جریمه‌ای به اندازه یک درصد ارزش معامله خواهند شد. در مواردی که گفته شد، فقط زمانی فرد می‌تواند خود را به عنوان مصرف کننده معرفی کند که چند شرط را داشته باشد: اول اینکه به عنوان شخصیت حقیقی کالا یا خدماتی را متناسب با مصارف شخصی خریداری کرده باشد. دوم اینکه کالاهای خریداری شده را به دیگران عرضه نکرده باشد. 

کد اقتصادی همان شناسه ملی است؟

تخلف هزینه مازاد در برابر شماره اقتصادی

فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات موظف هستند کد اقتصادی خود را در صورتحساب کالا و خدمات خود درج کنند. به تبع این قانون خریداران پس از درخواست کد اقتصادی از فروشنده و در صورت امتناع فروشنده از ارائه کد اقتصادی، می‌توانند کالا را خریداری کنند؛ این دریافت خدمات به شرطی قانونی محسوب می‌شود که خریدار در مدت کمتر از یک ماه این موضوع را به اطلاعات سازمان امور مالیات اطلاع دهد. همچنین خریداران در قبال درج کد اقتصادی در صورتحساب، موظف به پرداخت هزینه مازاد نیستند. درخواست هزینه مازاد از طرف فروشنده غیرقانونی محسوب  شده و پیگرد قانونی دارد.

جرائم عدم دریافت کد اقتصادی

افرادی که از دریافت کد اقتصادی سر باز می‌زنند و یا قوانین مربوط به آن را رعایت نمی‌کنند، در صورت برخورد قانون برای بار اول، ابتدا معاملات وی بررسی و برآورد هزینه شده، سپس فرد مشمول پرداخت دو برابر سود معامله خواهند شد. در صورتی که پس از ثبت تخلف و تشکیل پرونده شرکت برای بار دوم اقدام به فعالیت اقتصادی بدون درج و یا عدم دریافت کد اقتصادی کند؛ در صورت برخورد با مراجع قانونی مشمول قوانین جزایی عدم اخذ کد اقتصادی خواهد شد. به این ترتیب محل فعالیت او که می‌تواند مکان تجاری یا اداری باشد، تا سه ماه پلمپ شده و امکان فعالیت اقتصادی وجود نخواهد داشت. اگر تخلف برای سومین بار تکرار شود، در صورت برخورد قانون با اشخاص حقیقی یا حقوقی خاطی، به حبس محکوم می‌شوند. مدت زمان حبس 3 تا 6 ماه خواهد بود.

جریمه عدم فعالیت شرکت

شرکت‌ها پس از ثبت و تشکیل پرونده مالیاتی هر سال موظف هستند که اظهارنامه مالیاتی را در مدت زمان مقرر به سازمان امور مالیات کشور تحویل دهند. این قانون شامل تمام شرکت‌هایی می‌شود که در طول سال هیچگونه تراکنشی نداشته یا به اصطلاح عامیانه غیرفعال بوده‌اند. عدم سود کافی یا عدم فعالیت تجاری توسط شرکت‌ها توجیهی قانونی برای عدم ارائه اظهارنامه و استفاده از کد اقتصادی نیست. ازاین‌رو شرکت‌هایی که فعالیت اقتصادی ندارند و بنا به دلایل مختلف در آینده نیز قرار نیست فعالیت اقتصادی داشته باشند، باید این موضوع را به صورت آنلاین به اطلاع سازمان امور مالیات کشور برسانند. در اثر انجام این کار شماره اقتصادی غیرفعال شده و فرد دیگر مشمول  جریمه دیرکرد مالیاتی نمی‌شود.

کد اقتصادی مشاغل خانگی چیست؟

اگر شرکت به عنوان مثال به مدت یک سال غیرفعال بود و پس از آن می‌خواهد فعالیت اقتصادی خود را از سر گیرد لازم است در سالی که هیچگونه فعالیت اقتصادی نداشته دفاتر قانونی (دفاتر تجاری) یا دفاتر پلمپ خود را بدون هر گونه تبادل مالی، به همراه اظهارنامه، تسلیم اداره مالیات کند.

روش جلوگیری از جریمه مالیاتی شرکت‌های غیر فعال

برای جلوگیری از جریمه دیرکرد مالیاتی برای شرکت‌هایی که به طور کامل غیر فعال هستند، لازم است کد اقتصادی شرکت غیر فعال شده و پرونده مالیاتی آن بسته شود. برای اعلام تعطیلی یک شرکت یا یک کسب و کار به سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس زیر مراجعه کنید:

https://my.tax.gov.ir/

صفحه ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور در تصویر پایین به صورت نمونه آورده شده است. برای ورود سربرگ ورود به درگاه ملی را انتخاب کرده و نام کاربری خود را به همراه رمز عبور وارد کنید. پس از ثبت کد امنیتی تصویر گزینه ورود به درگاه ملی را انتخاب کنید.

پس از ورود به پنل کاربری از منوی سمت راست روی گزینه «فهرست پرونده‌های مالیاتی»  و سپس «پرونده‌ های عملکرد و ارزش افزوده» کلیک کنید. حال لیستی از پرونده‌های مالیاتی شما نشان داده می‌شود. (همچنین ممکن است فقط یک پرونده مالیاتی داشته باشید.) پرونده مورد نظر خود را انتخاب کرده و روی قسمت جزئیات پرونده کلیک کنید. در لیستی که برای شما باز می‌شود گزینه غیر فعال سازی را انتخاب کنید.

در ادامه از شما درخواست می‌شود که دلیل بستن پرونده مالیاتی یا غیر فعال کردن کد اقتصادی خود را از بین گزینه‌های موجود انتخاب کنید. پس از ثبت تاریخ غیر فعال سازی پرونده شرکت، می‌توانید در بخش توضیحات به نکات مهم در این زمینه اشاره کنید. در پایان گزینه تایید را بزنید. حال درخواست شما به همراه پرونده مالیاتی به کارشناس ارسال شده و از طرف اداره مالیات قابل مشاهده خواهد بود. پس از تایید این پرونده دیگر لازم نیست که شرکت برای هر سال عدم فعالیت دفاتر پلمپ و اظهارنامه مالیاتی خود را تحویل دهد.

نکات مربوط به عدم درج کد اقتصادی

در زمینه عدم درج کد اقتصادی و جریمه‌های مربوط به آن لطفاً به نکات زیر توجه کنید:

• در صورت امتناع خریدار از ارائه کد اقتصادی و تکمیل فرم مربوطه توسط فروشنده، پس از ارائه فرم یا صورتحساب‌ها و تشخیص عدم وجود کد اقتصادی خریدار به علت امتناع، وی  معادل ۱۰ درصد از مبلغ معامله جریمه خواهد شد.
• صورت حساب‌ها و قراردادهای ارائه شده به سازمان امور مالیاتی نماینده قراردادهایی هستند که به صورت بالفعل بین دو شخص یا دو شرکت انجام شده‌اند. در صورت استفاده از معاملات جعلی، قراردادهای غیرواقعی، هرگونه جعل و تقلب که نشان دهنده تبانی اشخاص در استفاده از کد اقتصادی باشد با افراد بر اساس مقررات مبارزه با پولشویی برخورد خواهد شد.
• تمام افراد حقیقی و حقوقی صاحب مشاغل باید صورت حساب‌های مالی خود را به همراه کد اقتصادی معتبر بایگانی و نگهداری کنند تا در صورتی که ماموران مالیاتی آن را درخواست کردند افراد بتوانند صورتحساب‌های خود را تسلیم نمایند. عدم تسلیم صورتحساب‌ها یا نامعتبر بودن کد اقتصادی آنها باعث جریمه ۱۰ درصدی بر اساس ارزش صورتحساب خواهد شد.

همچنین جرائم مربوط به ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم غیرقابل بخشش بوده و از طریق مقررات اجرایی قابل وصول خواهد بود. 

آنچه که از این مقاله آموختیم:

بر اساس بند ۴۴ ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی هستند،  برای انجام معاملات و عقد قرارداد باید صورتحساب مربوطه را صادر کنند. همچنین در صورتحساب صادره خود موظف به درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله هستند. فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات موظف هستند کد اقتصادی خود را در صورتحساب کالا و خدمات خود درج کنند. افرادی که از دریافت کد اقتصادی سر باز می‌زنند و یا قوانین مربوط به آن را رعایت نمی‌کنند، در صورت برخورد قانون برای بار اول، جریمه نقدی، بار دوم پلمپ دفتر و بار سوم جزای حبس خواهند داشت. شرکت‌ها پس از ثبت و تشکیل پرونده مالیاتی هر سال موظف هستند که اظهارنامه مالیاتی را در مدت زمان مقرر به سازمان امور مالیات کشور تحویل دهند، حتی اگر غیرفعال باشند.

در آخر اگر نیاز مشاوره در زمینه کد اقتصادی داشتید پیشنهاد می‌کنیم به صفحه مشاور کد اقتصادی مباشر مراجعه کنید.