برای ثبت یک محصول به عنوان اختراع، ابتدا باید مطمئن شوید محصول نوآور بوده و فرایند تولید آن در گذشته نزد عموم مردم افشا نشده است. سپس مدارک لازم از جمله توصیف اختراع، ادعای اختراع، مدارک هویتی مخترع و سایر موارد را تهیه کنید و در سایت اداره کل مالکیت صنعتی، در قسمت مالکیت معنوی پس از پر کردن اظهارنامه، محصول را به عنوان اختراع ثبت کنید. قطعا انجام فرایند ثبت اختراع نیازمند طی کردن مراحل متعدد و پرداخت هزینه است که در ادامه درباره همه آنها به طور کامل توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
اهمیت ثبت اختراع
اهمیت‌های ثبت اختراع از جنبه‌های مختلف به شرح زیر است:
- مهم‌ترین هدف ثبت اختراع، حفاظت از حقوق و محصول مخترعان است؛
- افراد علاقه‌مند را به نوآوری، تحقیق و توسعه تشویق می‌کند؛
- به مخترعان برای محصول اختراع شده حق انحصاری می‌دهد؛
- با داشتن حقوق انحصاری مخترعان می‌توانند، از طریق تولید و فروش محصولات و یا واگذاری حق امتیاز کسب درآمد به دست بیاورند؛
- سایر مخترعان می‌توانند از دانش مخترع بهره‌مند شوند؛
- ثبت اختراع به توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال کمک می‌کند؛
- رقابت‌پذیری را در بازارهای جهانی بین شرکت‌ها و کشورها افزایش می‌دهد.
همه این مواردی که بیان شد، باعث می‌شود دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، برای حمایت از مخترعان، شرایط، قوانین و مقررات مشخص و معینی را برای ثبت اختراع تعیین کنند.
شرایط ثبت اختراع
شرایط ثبت اختراع عبارت‌اند از:
- اختراع یا نوآوری مطرح شده نباید در گذشته افشای عمومی شده باشد؛
- حتماً باید دارای گام ابتکاری بوده و ارتقای قابل‌توجهی را در حیطه خود فراهم کرده باشد؛
- اختراع باید قابلیت استفاده عملی و تولید در صنعت را داشته باشد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت اختراع
مدارکی که باید به اظهارنامه مخترع پیوست شوند، عبارت‌اند از:
- برای ارائه، توصیف اختراع باید مشخص شود؛
- ادعا یا ادعاهای اختراع را مکتوب نمایید؛
- خلاصه‌ای از توصیف اختراع را بنویسید؛
- در صورت لزوم نقشه یا نقشه‌ها را در مدارک قرار دهید؛
- مدارک هویت متقاضی و مخترع را آماده کنید؛
- اگر مخترع نخواهد اسم او بیان شود باید درخواست کتبی بدهد؛
- حداکثر ظرف 15 روز بعد از ارائه اظهارنامه مدارک مربوط به حق تقدم را فراهم کنید؛
- در صورت تقاضا برای نمایندگی، مدارک لازم را تهیه نمایید.
مراحل ثبت اختراع
مراحل ثبت اختراع در ایران به شرح زیر است:
- ابتدا باید وارد پورتال اداره کل مالکیت صنعتی به نشانی http://iripo.ssaa.ir شوید؛
- سپس به قسمت ثبت اظهارنامه بروید؛
- در مرحله بعد باید تعهدنامه رعایت مواد قانونی را قبول کنید؛
- نوع اظهارنامه را مشخص و اطلاعات اظهارنامه را بنویسید؛
- ضمائم و مدارک در سایت را بارگذاری کنید؛
- هزینه‌ای که اداره کل مالکیت صنعتی برای ثبت در نظر گرفته را پرداخت کنید؛
- سپس شماره اظهارنامه را دریافت نمایید؛
- آگهی را منتشر کنید،
- در نهایت گواهینامه ثبت اختراع را دریافت نمایید.
نحوه ثبت اظهارنامه در سایت اداره کل مالکیت صنعتی
ابتدا باید وارد سایت به آدرس http://iripo.ssaa.ir شوید و از منو اصلی روی گزینه ثبت‌نام متقاضی / ورود اعضا کلیک کنید.
در صفحه زیر از منوی سمت راست، گزینه ثبت‌نام را انتخاب نمایید.
در صفحه ثبت‌نام نوع متقاضی را انتخاب کنید. افراد حقیقی یا حقوقی باید مراحل ثبت‌نام را به‌صورت جداگانه انجام دهند. بعد از آن یک نفر با اکانت کاربری خود وارد می‌شود و بقیه اعضا را به پرونده اضافه می‌کند.
لازم به ذکر است اطلاع‌رسانی کلیه مراحل ثبت به‌صورت پیامک اعلام می‌شود، بنابراین باید حتماً عضو سرویس ارسال پیامک اداره ثبت باشید. برای این کار عدد 5 را به شماره 201212 ارسال نمایید. هر شخص یا شرکت فقط کافی است یک بار ثبت نام کند. در مرحله بعد باید اطلاعات شخصی خود را وارد کنید.
سیم‌کارت متقاضی قطعاً باید به نام خود شخص باشد و کد پستی باید دقیق ثبت شود. در مرحله بعد باید کپی شناسنامه و کارت ملی خود را در فرمت PNG یا JPG یا JPEG بارگذاری کنید.
در صفحه زیر متقاضی ثبت اختراع باید شماره موبایل و پست الکترونیک خود را تایید نمایید.
پس از انجام فرایندهای گفته شده، کد شناسایی به موبایل شما پیامک می‌شود. بعد از آن برای گواهی امضای الکترونیکی، باید برگه اقرارنامه صادر شده را چاپ کنید و به دفاتر اسناد رسمی شهر بروید و اطلاعات مربوط را دریافت کنید. سپس وارد سامانه شوید و اطلاعات گواهی امضای الکترونیک را وارد نمایید تا اکانت کاربری شما تایید شود.
هزینه ثبت اختراع
برای مشاهده هزینه‌ها به سایت مرکز مالکیت معنوی مراجعه و در صفحه زیر از منو بالا روی گزینه میز خدمات الکترونیک کلیک کنید.
در صفحه زیر روی گزینه میز خدمات الکترونیک کلیک نمایید و سپس در قسمت اختراع، هزینه‌ها را باز کنید.
صفحه زیر باز می‌شود که می‌توانید در آن هزینه‌های ثبت اختراع را ببینید.
تاثیر زمان در ثبت اختراع
ثبت اختراع یک حق دائمی نیست و در واقع پتنت شما مدت مشخصی اعتبار دارد. در کشور ایران از روزی که اظهارنامه ثبت می‌شود، تاریخ پتنت محاسبه خواهد شد و به مدت بیست سال اعتبار دارد. سالانه مبلغی به‌عنوان هزینه تمدید باید به مرجع صادرکننده پتنت بپردازید و اگر این هزینه پرداخت نشود اعتبار پتنت شما از بین می‌رود.
برای ثبت اختراع در کشورهای دیگر، دو روش اصلی وجود دارد:
- ثبت مستقیم در کشور هدف؛
- ثبت بین‌المللی اختراع در کشورهای عضو معاهده.
در ادامه درباره هر دو توضیح می‌دهیم.
ثبت مستقیم در کشور هدف:
در این روش، ابتدا باید درباره قوانین و مقررات ثبت اختراع کشور مورد تحقیق کنید و آنها را کاملا بشناسید. سپس مخترع باید به طور مستقیم درخواست ثبت اختراع خود را به دفاتر ثبت اختراع و به زبان رسمی کشور منتخب، ارسال می‌کند.
معاهده همکاری ثبت بین‌المللی اختراع ptc:
مخترعان می‌توانند با سیستم متمرکز ptc برای ثبت بین‌المللی اقدام کنند. برای این روش لازم است کشور منتخب عضو معاهده باشد که به دو بخش بین‌المللی و ملی تقسیم می‌شود.
ابتدا باید مخترع درخواست بین‌المللی خود را به دفتر ملی یا منطقه‌ای ثبت اختراع یا دفتر بین‌المللی WIPO سازمان جهانی مالکیت فکری تحویل دهد. در مرحله بعدی توسط یکی از ادارات ثبت اختراع تعیین شده، یک گزارش جستجوی بین‌المللی تهیه می‌شود که شامل اطلاعاتی درباره وضعیت فناوری مرتبط با اختراع است. بعدازاین مراحل معمولاً ۱۸ ماه پس از تاریخ اولویت، گزارش جستجو به‌صورت عمومی انتشار می‌یابد. سپس نوبت به بررسی مقدماتی بین‌المللی می‌رسد که منجر به نگارش یک گزارش مقدماتی درباره قابلیت ثبت اختراع می‌شود. در اینجا مرحله بین‌المللی به پایان می‌رسد و باید مرحله ملی طی شود که در آن مخترع باید درخواست ثبت اختراع را به طور جداگانه به دفاتر ثبت اختراع کشورهایی که قصد دارد اختراعش در آنها ثبت شود، ارائه دهد. بعد از پایان‌یافتن تمام مراحل گفته شده، تصمیم نهایی درباره ثبت یا رد آن توسط کشور منتخب انجام می‌شود.
مزیت‌های ثبت اختراع
مزیت‌های ثبت اختراع عبارت‌اند از:
- ایجاد حقوق و مزایای انحصاری برای مخترع و اختراع؛
- جلوگیری از سوء استفاده سودجویان؛
- امکان حضور در سمینارهای داخلی و خارجی علمی دررابطه‌با اختراع؛
- امکان ثبت شرکت دانش‌بنیان برای مخترع؛
- حضور در بازارهای داخلی و خارجی.
مواردی که نمی‌توان به‌عنوان اختراع ثبت کرد
- کشفیات طبیعی، نظریه‌های علمی و روش‌های ریاضی که توسط افراد انجام می‌شود؛
- فرایندهای ذهنی، قوانین بازی‌ها، روش‌های کسب‌وکار و الگوریتم مدیریتی که افراد بیان می‌کنند؛
- روش‌های درمانی، جراحی و تشخیصی که بر روی بدن انسان یا حیوان انجام می‌شود؛
- اختراعاتی که برهم‌زننده نظم عمومی و اخلاق هستند؛
- روش‌های بیولوژیکی که برای تولید حیوان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛
- اشکال هندسی که صرفا جنبه‌ی زیبایی‌شناختی دارد.
آنچه از این مقاله آموختیم:
ثبت اختراع باعث می‌شود که اداره مالکیت معنوی بتواند برای حمایت از مخترع، آن را انحصاری کند تا در یک فن، حرفه یا صنعت به‌عنوان محصول تازه و نو شناخته شود؛ بنابراین رعایت قوانین در هنگام طی‌کردن مراحل ثبت اختراع بسیار مهم و با اهمیت است و قطعا برای طی‌کردن مراحل قانونی، گاهی اوقات به مشاوره و مشورت نیاز دارید. به همین دلیل پلتفرم مباشر یک سامانه و پل ارتباطی بین کارشناس حقوقی، مشاور حقوقی، وکیل دادگستری با مراجعانی هست که به دنبال انجام امور حقوقی هستند. این خدمات به سه صورت مشاوره، آموزش و انجام صفر تا صد امور حقوقی انجام می‌شود.
