یکی از مهم‌ترین اموری که برای انجام فعالیت‌های اقتصادی قانونی اشخاص حقیقی انجام می‌شود، دریافت کد اقتصادی است. شماره اقتصادی پیش نیاز بسیاری از مجوزهای کار و پرداخت مالیات بوده و همچنین کاربردهای فراوانی برای پیش‌برد سریع‌تر امور مالیاتی دارد. بستن قرارداد و انجام بسیاری از امور مالی نیازمند داشتن شماره اقتصادی است. اگر با اشخاص حقیقی و حقوقی قصد همکاری دارید و می‌خواهید قانونی بودن یا درست بودن شماره اقتصادی آن‌ها را بدانید لازم است صحت شماره اقتصادی آن‌ها را استعلام بگیرید. ما در این مقاله می‌خواهیم شماره اقتصادی افراد حقیقی را تعریف کرده و سپس کاربرد، مزایا، عواقب عدم دریافت کد اقتصادی، معرفی سامانه و نحوه دریافت آن را توضیح دهیم.

کد اقتصادی اشخاص حقیقی چیست؟

کد اقتصادی یک شماره 12 رقمی است که توسط سازمان امور مالیاتی به افراد مشمول حقیقی و کسبه داده می‌شود. کد اقتصادی مشمول قانون تجارت بوده و برای فعالیت اقتصادی الزامی است. افراد تا دو ماه پس از شروع فعالیت اقتصادی باید برای دریافت کد اقتصادی اقدام کنند. شماره اقتصادی نیاز به پیش ثبت نام، ثبت نام و تکمیل پرونده مالیاتی دارد. پس از اتمام مراحل تشکیل پرونده، افراد متقاضی به صورت آنلاین کد اقتصادی خود را دریافت می‌کنند. دریافت این کد توسط افراد به معنی مجاز بودن فعالیت اقتصادی از طرف اداره مالیات است. افرادی که شماره اقتصادی داشته باشند هم امکان دریافت خدمات مالیاتی به صورت آنلاین را خواهند داشت و هم اداره مالیات می‌تواند مودیان را سازماندهی کرده و تراکنش مالیاتی آن‌ها را بررسی کند.

کاربرد کد اقتصادی اشخاص حقیقی

کلیه افرادی که می‌خواهند در سطح خرد یا کلان فعالیت اقتصادی انجام دهند، باید کد اقتصادی داشته باشند. هر کاری که در آن در قبال کالا، خدمات و… ارائه شده مبلغی تبادل می‌شود، نیاز به دریافت شماره اقتصادی دارد. در کنار ضرورت‌های قانون تجارت، شماره اقتصادی باعث سهولت در انجام قانونی در زمینه‌های مختلف می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم:

• اگر بخواهید فعالیت تجاری بین المللی انجام دهید نیاز به کارت بازرگانی خواهید داشت. برای دریافت کارت بازرگانی هم داشتن شماره اقتصادی الزامی است.
• بستن قرارداد با ادارات، سازمان و سازمان‌های دولتی نیاز به داشتن کد اقتصادی دارد. در غیر این صورت فرصت قراردادهای کوچک و بزرگ دولتی را از دست خواهید داد.
• بدون داشتن کد اقتصادی بستن قرارداد با نهادها و شرکت‌های خصوصی که دارای فعالیت قانونی هستند، جهت ارائه کالا و خدمات مشروط به عقد قرارداد، مقدور نخواهد بود.
• ثبت نام و انجام درخواست برای دریافت دستگاه کارتخوان برای انواع مشاغل نیازمند دریافت شماره اقتصادی است.
• افراد برای کسب مجوز در زمینه‌های شرکت‌های تولیدی و صنعتی، خرید و فروش کالا، مشاغل خانگی، ایجاد گلخانه و امور کشاورزی، امور خدماتی و از قبیل آن نیازمند ثبت نام برای کد اقتصادی هستند.
• افرادی که دارای کد اقتصادی هستند می‌تواند با سرعت بسیار بیشتری اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل کنند. در غیر این صورت باید فرایند اداری بیشتری را برای اظهارنامه مالیاتی خود طی کنند.
• ثبت گزارش مالیات بر ارزش افزوده و ارائه آن تا اخذ گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده، فقط برای دارندگان شماره اقتصادی مقدور است.
• بستن قرارداد با شرکت‌های خارجی، انجام قراردادهای واسطه‌ای بین شرکت‌های داخلی و خارجی، تامین نیاز تولیدکنندگان به مواد اولیه، ابزار و قطعات با داشتن پیش نیاز کد اقتصادی انجام پذیر است.

همچنین برای ایجاد حساب و دریافت شماره حساب تجاری از بانک و شرکت در مزایده‌ها و مناقصه‌های دولتی نیازمند دریافت کد اقتصادی است.

بیشتر بخوانید: آموزش ثبت نام کد اقتصادی

مزایای دریافت کد اقتصادی اشخاص حقیقی

افرادی که شماره اقتصادی دریافت کرده و با کمک آن در زمان مقرر و به صورت منظم اقدام به پرداخت مالیات خود به اداره امور مالیات کنند، می‌توانند مشمول مزایا و تخفیف‌های خوش حسابی شوند. داشتن شماره اقتصادی می‌تواند امکانات آنلاین سایت سازمان امور مالیاتی کشور را در اختیار افراد قرار دهد. این امکانات سهولت پرداخت آنلاین، سرعت بیشتر امور اداری، انجام سریع‌تر امور قانونی و بررسی پرونده را در بر خواهد داشت.

افراد می‌توانند با کمک شماره اقتصادی خود یک هویت جدا در پرونده‌های مالیاتی برای خود ایجاد کنند؛ برای کسب و کار خود ثبت برند کنند، تا در نهایت سایر افراد سودجو نتوانند از هویت افراد تابع قانون استفاده کنند. همچنین معافیت‌های مالیاتی فقط شامل افرادی است که از قبل شماره اقتصادی داشته‌اند. در کنار مزایای که نام بردیم می‌توانیم کاربردهای شماره اقتصادی را هم از جمله مزایای مشترک آن بدانیم.

مدارک مورد نیاز برای دریافت کد اقتصادی اشخاص حقیقی

برخلاف گذشته که مدارک فقط به صورت کاغذی تهیه و ارائه می‌شد، امروزه با آنلاین و غیرحضوری شدن روند تشکیل پرونده، روش ارائه مدارک هم تغییر کرده است. کاربران متقاضی شماره اقتصادی باید مدارک خود را تهیه کرده و اطلاعات آن را در فرم آنلاین وارد کنند. برای این کار مدارک زیر لازم است:

• شماره تماس به نام متقاضی؛
• اطلاعات هویتی مورد تایید سازمان ثبت احوال کشور (شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد، نام پدر و…)؛
• داشتن کد فیدا برای اتباع غیر ایرانی و استفاده از آن در کادر کد ملی؛
• کد پستی تایید شده توسط اداره پست؛
• داشتن اطلاعات عنوان شغلی؛
• اطلاعات مربوط به اتحادیه صنفی ذیربط؛
• تعیین نوع فعالیت تجاری یا غیر تجاری (غیر تجاری مثل مساجد و نهادهای خیریه)؛
• تعیین وضعیت پروانه کسب (اعلام این که مجوز کسب دارید یا خیر)؛
• معرفی نوع بیمه مورد استفاده و ارائه مشخصات آن؛
• تعیین نوع مالکیت از نوع مالک، مستاجر و سرقفلی یا وقفی؛
• ارائه شماره تماس ثابت؛
• ایجاد شماره حساب بانکی (شماره حساب تجاری)؛
• ارائه شماره شبای بانک مورد نظر؛
• تعیین کد آیسیک و معرفی کد مربوط به کسب و کار (این شماره از داخل سایت دریافت می‌شود.)؛
• ارائه شماره اینتا مربوط به نوع فعالیت اقتصادی (این شماره از داخل سایت دریافت می‌شود.).

دقت کنید تمام اطلاعاتی که در سامانه وارد می‌کنید باید اصل آن را در اختیار داشته باشید. در صورت نیاز کارشناس می‌تواند اصل مدارک را برای انطباق با پرونده یا انجام راهنمایی حضوری درخواست کند. برخی اطلاعات شغلی هم از داخل سایت دریافت می‌شوند و نیازی نیست که آن را از قبل تهیه کنید. فقط باید پیش از ورود اطلاعات و ثبت شماره‌های اینتا و آیسیک دقت داشته باشید. اگر در رابطه با کد‌های درخواست شده، اطلاعات کافی ندارید، می‌توانید از مشاور دریافت کد اقتصادی مباشر استفاده کنید.

کد اقتصادی چه فرقی با کد مالیاتی دارد؟

شماره اقتصاد و کد رهگیری مالیاتی دو شماره کاملا متفاوت با کارایی مختلفی هستند. مثلا وقتی به علت تغییر عنوان شغلی می‌خواهید پرونده مالیاتی را تکمیل کنید، به کد رهگیری مالیاتی پرونده قبلی نیاز دارد. به این ترتیب می‌توانید به اداره مالیات اعلام کنید که از این پس پرونده مالیاتی شما در زمینه شغلی جدیدی فعال خواهد بود؛ ازاین‌رو قوانین محاسبه مالیات برای شما متفاوت خواهد بود و برای پرونده قبلی شما جریمه دیرکرد صادر نمی‌شود. برای انجام این امور شماره رهگیری مالیاتی در مرحله پیش ثبت نام استفاده می‌شود. همچنین متقاضیان برای دریافت دستگاه کارتخوان، استفاده از درگاه‌های پرداخت اینترنتی و پر کردن اظهارنامه مالیاتی نیاز به کد مالیاتی دارند. 

کد اقتصادی چه فرقی با شناسه ملی دارد؟

گاهی کد اقتصادی با شناسه ملی اشتباه گرفته می‌شود. شناسه ملی یک کد 11 رقمی است که به اشخاص حقوقی و شرکت‌ها ارائه می‌شود. شناسه ملی یک کد منحصر به فرد برای هر شرکت یا شخص حقوقی است تا اطلاعات هویتی آن از طریق شناسه ملی سازماندهی و تایید هویت شود. همان طور که اشخاص حقیقی شماره ملی دارند، شرکت‌ها هم برای شناسایی بهتر و متمایز شدن از سایر شرکت‌ها دارای شناسه ملی هستند. شناسه ملی در کنار احراز هویت، برای شرکت در مناقصات توسط شرکت‌ها، ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی، انجام امور گمرکی و بانکی، استعلام قانونی بودن فعالیت و نوع فعالیت اشخاص حقوقی و نظارت بر فعالیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معرفی سامانه استعلام کد اقتصادی

برای استعلام شماره اقتصادی  اشخاص حقیقی می‌توانید به سامانه سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنید.  آدرس صفحه برای انجام استعلام به شرح زیر است:

https://tax.gov.ir/action/do/InquiryNationalID

پس از ورود به لینک بالا با صفحه‌ای مانند تصویر زیر مواجه می‌شوید.

 کار با این صفحه بسیار آسان بوده و شما می‌توانید با وارد کردن شماره اقتصادی اطلاعات پرونده مالیاتی را استعلام بگیرید. به این ترتیب شماره‌های اقتصادی درست و جعلی از یکدیگر قابل شناسایی خواهند بود. شما همچنین می‌توانید سایر مشخصات از جمله کد رهگیری،  شناسه ملی، کد ملی و شماره فراگیر را در همان کادر وارد کرده و پس از درج کد امنیتی و زدن گزینه استعلام، با سایر مشخصات هم استعلام خود را انجام دهید. اگر کد اقتصادی اشتباه یا نامعتبر باشد، سایت به شما پیام «اطلاعاتی با این شماره اقتصادی یافت نشد.» را نشان می‌دهد.

نحوه دریافت شماره اقتصادی برای اشخاص حقیقی

برای دریافت کد اقتصادی باید وارد درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور شوید.  مراحل پیش ثبت نام و ثبت نام را تا گام چهارم به اتمام برسانید. در پایان  شماره اقتصادی مختص شما در پرونده آنلاین ثبت شده و قابل مشاهده خواهد بود. برای این کار باید به آدرس زیر مراجعه کنید:

https://my.tax.gov.ir/

پس از ورود به این صفحه روی گزینه «دریافت اطلاعات کاربری» کلیک کنید. ابتدا نوع شخصیت خود را از جمله شخصیت حقیقی ایرانی، شخصیت حقیقی اتباع غیر ایرانی و شخصیت حقوقی خود را مشخص کنید. با توجه به نوع شخصیت شما منوی درخواست مشخصات در این صفحه تغییر می‌کند.  حال مشخصات خود را وارد کرده و گزینه دریافت اطلاعات کاربری را انتخاب کنید.  بر اساس شماره تماسی که وارد کرده‌اید به شما یک رمز موقت پیامک می‌شود. رمز را در کادر مربوطه بنویسید تا وارد پنل کاربری خود در سامانه سازمان امور مالیاتی شوید.

صفحه کاربری شما به شکل زیر خواهد بود. از منوی سمت راست روی گزینه «فهرست پرونده‌های مالیاتی»  و سپس «پرونده‌های عملکرد و ارزش افزوده» کلیک کنید.

در صفحه جدید روی گزینه «ایجاد پرونده مالیات بر درآمد جدید» و سپس «ثبت نام جدید» کلیک کنید. حال به صفحه زیر می‌روید.

کد پستی و سایر اطلاعات مورد نیاز در این صفحه را وارد کرده و گزینه «پیش ثبت نام جدید» را انتخاب کنید. ممکن است دوباره به شماره شما یک رمز موقت دیگر ارسال شود. آن را در کادر مربوطه وارد کنید و در صفحه جدید اطلاعات درخواستی را که شامل اطلاعات هویتی و درصد سهام است وارد کنید. پس از ثبت به صفحه‌ای راهنمایی می‌شوید که مجموع اطلاعات پایه که باید در پرونده ثبت شود تحت عنوان «نواقص اطلاعاتی» و به رنگ قرمز به شما نشان داده می‌شود. این فرم‌ها را تک به تک تکمیل کرده و در پایان تایید نهایی را انتخاب کنید.

مرحله دوم نحوه دریافت شماره اقتصادی برای اشخاص حقیقی

در مرحله قبل پس از تکمیل اطلاعات و تایید نهایی از سامانه خارج می‌شوید. نام کاربری و رمز عبور به شماره شما پیامک شده است.  می‌توانید با آن دوباره به صفحه کاربری خود برگردید اما این بار مانند تصویر زیر در این صفحه گزینه « ورود به درگاه ملی» را انتخاب می‌کنید.

در صفحه کاربری از منوی سمت راست گزینه «فهرست پرونده‌های مالیاتی» و سپس گزینه «پرونده‌های عملکرد و ارزش افزوده» را انتخاب کنید. در صفحه جدید روی گزینه «جزئیات پرونده» و «بروزرسانی و تکمیل ثبت نام» کلیک کنید. حال منویی از اطلاعات مورد نیاز با نام «نیازمندی‌ها» برای شما به نمایش در می‌آید. کل فرم‌های قرمز رنگ را تک به تک کلیک کنید و کادرهای اطلاعاتی مورد نیاز را پر کنید. هر کدام از فرم‌ها که تکمیل می‌شوند از لیست نیازمندی‌ها هم حذف خواهند شد.

اطلاعات مورد نیاز در این قسمت شامل موارد زیر است:

• ورود شماره شبا از حساب تجاری بانک مورد نظر؛
• اطلاعات آیسیک؛
• اطلاعات فعالیت اینتا کد؛
• مشمولیت ارزش افزوده؛
• فعالسازی استفاده از ابلاغ الکترونیک؛

در صورت تکمیل تمام فرم‌های بالا، گزینه‌های قرمز رنگ در بخش نیازمندی‌ها هم حذف می‌شوند. حال گزینه «تایید نهایی» را انتخاب می‌کنید. خلاصه مشخصات خود را هم مطالعه و تایید می‌کنید. شما به گام چهارم در پرونده مالیاتی رسید‌ه‌اید و شماره اقتصادی شما آماده و قابل دریافت است. در صفحه جدید گزینه «نمایش وضعیت» را انتخاب کنید. از منوی سمت راست گزینه «چاپ خلاصه اطلاعات ثبت نام» را انتخاب کنید. شماره اقتصادی شما در این فرم وجود داشته و آماده ذخیره یا چاپ است.

در راهنمای فوق فرم‌های زیادی وجود دارند که ممکن است برای تکمیل آن‌ها نیاز به کمک داشته باشید. ما این موارد را در مقاله «آموزش ثبت نام کد اقتصادی + تشکیل پرونده مالیاتی» به صورت کامل‌تری توضیح داده‌ایم.

عواقب دریافت نکردن کد اقتصادی اشخاص حقیقی

از آنجایی که دریافت شماره اقتصادی و استفاده از آن توسط دارنده‌ی این کد الزامی است، نداشتن آن پیگرد قانونی داشته و شامل جریمه‌های پلکانی می‌شود. به این منظور از فرد خاطی تا دو برابر سود معامله به عنوان جریمه دریافت می‌شود. برای بار دوم دفتر کار پلمپ شده و در پایان می‌تواند منجر به حبس شود. شما می‌توانید برای دریافت راهنمایی جهت دریافت کد اقتصادی یا انجام صفر تا صد کار، از وکلا و مشاوران پلتفرم مباشر استفاده کنید.

آنچه از مقاله دریافت کد اقتصادی اشخاص حقیقی آموختیم:

شماره اقتصادی یک کد 12 رقمی است که توسط سازمان امور مالیاتی به افراد مشمول حقیقی و کسبه داده می‌شود. کد اقتصادی مشمول قانون تجارت بوده و برای فعالیت اقتصادی الزامی است. کد اقتصادی برای بستن قرارداد با ادارات، سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی، دریافت کارت بازرگانی،  ثبت نام برای دستگاه کارتخوان، دریافت مجوز و پروانه کسب، تکمیل اظهارنامه مالیاتی،  ثبت گزارش مالیات بر ارزش افزوده کاربرد دارد. شماره اقتصادی می‌تواند امکانات آنلاین سایت سازمان امور مالیاتی کشور را در اختیار افراد قرار داده تا بتوانند به صورت غیرحضوری و  آسان‌تر مالیات خود را پرداخت کنند. در این صورت این افراد می‌توانند از مزایای خوش حسابی و معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند. برای دریافت شماره اقتصادی افراد حقیقی باید به سامانه سازمان امور مالیاتی مراجعه کنند. ما لینک سامانه و نحوه دریافت کد اقتصادی را در مقاله توضیح داده‌ایم.

اگر این مطلب را مطالعه کردید، قطعاً متوجه شده اید که اساساً فرآیند ها، قوانین و خدمات حوزه کسب و کار دارای پیچیدگی های منحصر به فرد است و جزئیات خاص خود را دارد، که انجام آن را برای افراد و صاحبین کسب و کار و مدیران ها سخت و طاقت فرسا می نماید، از این رو بهترین رویکرد در مواجه با انجام امور اداری و فرآیند های آنها دریافت مشاوره تخصصی از مشاوران خبره و مجرب و یا واگذاری آن امور به خدمات دهندگان حرفه ای و قابل اعتماد است. از این رو پلتفرم جامع کسب و کار مباشر، بستر لازم را برای دسترسی سریع، آسان و به صرفه به مشاوران مجرب و خدمات دهندگان حرفه ای فراهم نموده است، شما می توانید از مشاوره آنلاین مباشر(تلفنی، تصویری و متنی) و خدمات آنلاین مباشر( غیرحضوری) استفاده نمائید و درگیر دغدغه انجام امور اداری و فرآیند های پیچیده و طاقت فرسای ادارات فراموش کنید.