جایگاه عضو در شرکت‌های تعاونی در ایران

در شرکت‌های تعاونی ایران، اعضا جایگاه ویژه‌ای دارند و اساساً صاحبان و گردانندگان اصلی این نوع شرکت‌ها محسوب می‌شوند.

برخی از مهم‌ترین حقوق و تکالیف اعضای شرکت‌های تعاونی عبارتند از:

• حق رای: هر عضو در مجمع عمومی شرکت حق یک رای دارد و می‌تواند در انتخاب مدیران و تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت مشارکت کند.
• انتخاب و انتخاب شدن: اعضای شرکت می‌توانند در انتخابات هیات مدیره و سایر ارکان شرکت شرکت کنند و خود نیز برای این سمت‌ها انتخاب شوند.
• استفاده از خدمات و مزایای شرکت: اعضای شرکت می‌توانند از خدمات و مزایایی که شرکت ارائه می‌دهد، مانند تخفیف در خرید محصولات یا خدمات، استفاده کنند.
• سود سهام: در صورت سودآوری شرکت، اعضای شرکت به نسبت سهم خود از سود سهام بهره‌مند می‌شوند.
• اطلاع از فعالیت‌های شرکت: اعضای شرکت حق دارند از فعالیت‌های شرکت و عملکرد مدیران مطلع شوند.

تکلیف های اعضای شرکت‌های تعاونی نیز شامل موارد زیر می‌شود:

• رعایت اساسنامه و مقررات شرکت: اعضای شرکت موظفند اساسنامه و مقررات شرکت را رعایت کنند.
• پرداخت سهم عضویت: اعضای شرکت موظفند سهم عضویت خود را به موقع به شرکت پرداخت کنند.
• مشارکت در فعالیت‌های شرکت: اعضای شرکت موظفند در فعالیت‌های شرکت مانند مجامع عمومی و انتخابات شرکت کنند.
• حفظ منافع شرکت: اعضای شرکت موظفند منافع شرکت را حفظ کرده و از هرگونه اقدامی که به ضرر شرکت باشد، خودداری کنند.

شرکت تعاونی چیست؟

شرکت تعاونی تشکلی است که بر اساس اصول و قواعد تعاون به منظور رفع نیازهای مشترک اعضا و توسعه و تحکیم پایه‌های عدالت اجتماعی و ترویج و تحکیم روحیه همکاری و همبستگی بین اعضا تشکیل می‌شود.

اصول تعاون که اساس فعالیت شرکت‌های تعاونی را تشکیل می‌دهند، عبارتند از:

• اصل اختیار: اعضای شرکت‌های تعاونی در اداره امور شرکت خود اختیار تام دارند.
• اصل عدالت: منافع و مزایای شرکت‌های تعاونی به طور عادلانه بین اعضا توزیع می‌شود.
• اصل مساوات: همه اعضای شرکت‌های تعاونی از حقوق و تکالیف یکسانی برخوردار هستند.
• اصل همبستگی: اعضای شرکت‌های تعاونی باید با یکدیگر همبستگی و همکاری داشته باشند.
• اصل مشارکت: اعضای شرکت‌های تعاونی باید در فعالیت‌های شرکت مشارکت فعال داشته باشند.

تغییرات قانونی در قانون تجارت ایران در مورد شرکت‌های تعاونی

قانون بخش تعاونی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۵ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از آن زمان تاکنون چندین بار مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته است.

برخی از مهم‌ترین تغییرات قانونی در مورد شرکت‌های تعاونی در قانون تجارت ایران عبارتند از:

• تغییر نام قانون: نام قانون بخش تعاونی جمهوری اسلامی ایران به “قانون شرکت‌های تعاونی” تغییر یافته است.
• تعریف جدید شرکت تعاونی: در قانون جدید، شرکت تعاونی به عنوان “تشکلی از اشخاص حقیقی یا حقوقی غیر دولتی که با قبول سهم یا سهمیه و بر اساس اصول و قواعد تعاون برای رفع نیازهای مشترک اعضا و توسعه و تحکیم پایه‌های عدالت اجتماعی و ترویج و تحکیم روحیه همکاری و همبستگی بین اعضا تشکیل می‌شود” تعریف شده است.
• کاهش حداقل تعداد اعضای شرکت‌های تعاونی: در قانون جدید، حداقل تعداد اعضای شرکت‌های تعاونی از ۷ نفر به ۵ نفر کاهش یافته است.
• ایجاد انواع جدیدی از شرکت‌های تعاونی: در قانون جدید، انواع جدیدی از شرکت‌های تعاونی مانند شرکت‌های تعاونی دانش‌بنیان و شرکت‌های تعاونی فراگیر پیش‌بینی شده است.
• توسعه اختیارات مجمع عمومی: در قانون جدید، اختیارات مجمع عمومی شرکت‌های تعاونی افزایش یافته است.
• تقویت نظارت بر شرکت‌های تعاونی: در قانون جدید، نظارت بر شرکت‌های تعاونی تقویت شده است.

قانون جدید شرکت‌های تعاونی با هدف به‌روزرسانی قوانین مربوط به شرکت‌های تعاونی و تسهیل فعالیت این نوع شرکت‌ها در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی