داور قضایی کیست و روشهای انتخاب داوری در ایران چگونه است؟
داور قضایی
در جواب سوأل اینکه داور قاضی کیست؟ باید بگوییم که داوری قضایی یکی از روشهای حل اختلاف در قراردادهای ایران است که به منظور حل اختلافات بین طرفین قرارداد استفاده میشود.
در این روش، داور یک شخص حقوقی یا حقوقی است که به صورت مستقل و بیطرف، برخورد با اختلافات و حل آنها را بر عهده دارد.
روشهای داوری قضایی
داوری قضایی در قراردادهای ایران به دو صورت انجام میشود: داوری داخلی و داوری بینالمللی
داوری داخلی
- در داوری داخلی، داور یا داوران از بین افرادی که از طرفین قرارداد انتخاب میشوند، انتخاب میشوند.
داوری بینالمللی
- در داوری بینالمللی، داور یا داوران از طریق مراجع بینالمللی مانند دیوان عدالت بینالمللی یا مراجع داوری بینالمللی دیگر انتخاب میشوند.
انتخاب داور در قراردادهای ایران مسئولیت طرفین قرارداد است و میتوانند به توافق در مورد انتخاب داور یا روش انتخاب داوری بپردازند. معمولاً در قراردادهای بینالمللی، طرفین توافق میکنند که در صورت بروز اختلاف، از طریق یک مرکز داوری بینالمللی یا یک مرجع داوری مشخص، داور یا داوران انتخاب شوند.
نقش داور قضایی در قراردادها چیست؟
تصور برخی از داوری این است که داور مثل قضات یا وکلا در دادگاهها حضور دارند و برای ارجاع پرونده به داوری باید به دادگاه مراجعه کنند؛ در صورتی که داوری به معنای رسیدگی خصوصی خارج از دادگاه است و کسانی قصد دارند پرونده ی خود را به داوری ارجاع بدهند میتوانند از داوران مستقل یا وابسته به قوه قضایی برای رسیدگی به پروندهی ایشان و صدور رای کمک بگیرند.
- داور میتواند نقش بسیار موثری در سرعت بخشیدن به رسیدگیهای قضایی و همینطور کاهش هزینههای مردم و دادگاهها داشته باشد؛ چنانچه یکی از معضلات حال حاضر در قوهی قضاییه حجم زیاد پروندهها و تعداد کم قضات رسیدگی کننده به این پروندهها است؛ یکی از بهترین راهکارهای کاهش این حجم از پروندهها توسعهی نهادی داوری است.
روشهای انتخاب داور قضایی چگونه است؟
روشهای انتخاب داوری میتواند متنوع باشد. برخی از روشهای معمول انتخاب داوری شامل انتخاب مستقیم توسط طرفین، انتخاب توسط نهادهای داوری معتبر، یا استفاده از روشهای خاصی مانند داوری سه نفره یا داوری چند مرحلهای است.
در نهایت، داوری قضایی یک روش موثر برای حل اختلافات در قراردادهای ایران است که به طرفین امکان میدهد تا به صورت مستقل و بیطرف، اختلافات خود را حل کنند و از دخالت دادگاههای قضایی جلوگیری کنند. انتخاب داور و روش انتخاب داوری باید با دقت و با توجه به موارد قانونی و عملیاتی مربوطه صورت گیرد تا بهترین نتیجه ممکن برای طرفین حاصل شود.
نوشته: وحید رمضانپور