تقسیم ارث و میراث براساس قوانین، می‌تواند کاری دشوار و پیچیده باشد؛ مخصوصا زمانی که دارایی متوفی متنوع، دارای ارزش مالی بالا و یا تعداد وراث بیشتر باشد. مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث به وراث می‌گوید، همان طور که در اموال متوفی سهم دارند، در پرداخت بدهی و دیون وی نیز شریک هستند. استفاده از وکیل آنلاین یکی از سریع‌ترین و دردسترس‌ترین شیوه‌هایی است که وراث می‌توانند برای تقسیم ارث یا دریافت راهنمایی استفاده کنند. وکیل خانواده در امور ارث بر تمام نکات ضروری، قوانین و تبصره‌ها احاطه داشته و می‌تواند ارث را به صورت عادلانه بین وارثان تقسیم کند. ما در این مقاله می‌خواهیم شما را با وظایف مشاور در امور ارث و میراث، مشاوره حقوقی وصیت نامه و تقسیم ارث، آشنا کنیم.
اهمیت و ضرورت مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث
بروز اختلاف بین وراث یکی از بزرگترین مشکلاتی است که در هنگام تقسیم ارث اتفاق می‌افتد. با پیچیده و طولانی شدن این اختلاف امکان تقسیم ارث وجود نداشته و در برخی موارد وراث نمی‌توانند از سهم قانونی خود تا سال‌ها بهره‌ای ببرند. در اغلب موارد هم احساس ناعادلانه بودن نحوه تقسیم باعث می‌شود که طرفین نتوانند به توافق برسند. به همین دلیل توصیه می‌شود که در ابتدایی‌ترین مراحل، به وکیل مراجعه کنید تا در زمان، هزینه و سردرگمی‌های اداری صرفه جویی شود. در برخی موارد که اشخاص نگران تقسیم ارث و بروز اختلاف بین وراث پس از خود هستند، سعی می‌کنند با مشاوره حقوقی با وکیل، راه‌های پیشگیری و تعیین تکلیف وراث را بررسی کنند.
وظایف مشاور حقوقی خانواده در امور ارث
در این بخش به این موضوع می‌پردازیم که مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث در چه زمینه‌هایی انجام می‌شود و مشاور حقوقی می‌تواند چه وظایفی در این زمینه داشته باشد. پیش از هر چیز باید بدانید که شما می‌توانید صرفا از مشاور حقوقی راهنمایی دریافت کنید یا این که کلیه امور را به وی بسپارید. پس میزان استفاده از این شرح وظایف به مراجع برمی‌گردد. مشاور حقوقی خانواده می‌تواند در امور زیر به شما کمک کند:
- توضیح قوانین ضروری به خانواده در اولین مراحل مراجعه؛
- معرفی نسبت و درصد سهم الارث به صورت حدودی؛
- معرفی شرح وظایف خانواده متوفی؛
- توضیح مراحل تقسیم ارث و میراث؛
- بررسی مدارکی که کامل نیستند و مشاوره در رابطه با تکمیل آن‌ها؛
- تعیین هزینه وکالت و معرفی سرفصل سایر هزینه‌ها از جمله مالیات؛
- تقسیم سهم الارث و حفظ حقوق خانواده یا تمام وراث؛
- تنظیم دادخواست حصر وراثت؛
- بررسی صدور گواهی انحصار وراثت توسط شورای حل اختلاف؛
- حضور در جلسه شورا توسط وکیل؛
- حضور در دادگاه جهت رسیدگی به پرونده؛
- آگهی حصر وراثت در روزنامه کثیرالانتشار؛
- میانجی‌گری و حل و فصل اختلافات بین وراث؛
- پیگیری دعاوی مربوط به ارث.
یک مشاور می‌تواند در زمینه تنظیم قانونی وصیتنامه، نحوه نگارش، نحوه اجرا و میزان قانونی بودن یا حدود اجرای آن به خانواده متوفی کمک زیادی کند. این مورد هم شامل خدمات مشاوره حقوقی ارث پیش از فوت و هم پس از فوت می‌شود.
مشاوره حقوقی ارث پیش از فوت
برحسب تجربه افراد زیادی هستند که تمایل دارند در زمان حیات خود تکلیف ارث و میراث خانواده یا مجموعه وارثان را مشخص کنند. این مورد مانع بروز اختلاف و سردرگمی در آینده شده و حافظ منافع بازماندگان است. برای انجام این کار در چارچوب قانون از روش‌های مختلفی مانند موارد زیر استفاده می‌شود:
- وصیت نامه؛
- انتقال اموال؛
- صلح عمری.
در ادامه هر کدام از این موارد را به طور مختصر توضیح می‌دهیم.
وصیت نامه:
احتمالا یکی از آشناترین روش‌ها وصیت نامه است؛ اما برخلاف تصور نوشتن وصیتنامهای که به طور کامل قابلیت اجرایی داشته باشد کمی پیچیده بوده و بستگی به شرایط و نسبت وراث، رعایت درصد اموال و رعایت موازین قانونی و شرعی دارد؛ بنابراین برای تنظیم وصیتنامهای که بتوان پس از مرگ به آن استناد کرد، نیاز به بررسی دقیق وکیل حقوقی دارد.
انتقال اموال:
گاهی انتقال مالکیت اموال منقول و غیرمنقول به صورت کامل یا شراکتی با نسبتی معین، می‌تواند شرایط تقسیم اموال را مشخص کند. این مورد اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که شخص اقدام کننده بخواهد تکلیف بخش‌های مهم، ارزشمند یا چالشی اموال خود را مانند کارخانه یا شرکت، بین وراث تقسیم کند. گاهی هم انتقال بخش محدودی از اموال زمانی صورت می‌گیرد که فرد دریافت کننده اموال در شرایط عادی، سهمی از متوفی نخواهد برد.
صلح عمری:
منظور از صلح عمری این است که فرد می‌تواند از املاک و اموال خود تا پایان عمر بهره‌مند شود اما عین مالکیت به شخص دیگری واگذار شده است. افرادی که می‌خواهند به صورت عمده تکلیف تمام دارایی خود را در زمان حیات مشخص کنند، معمولا این شیوه را برای تقسیم ارث استفاده می‌کنند. این مورد به اشخاص اجازه می‌دهد که دارایی خود را برحسب تمایل، بین وارثین تقسیم کنند.
مشاوره حقوقی ارث پس از فوت
عمده مراجعاتی که برای مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث می‌شود، مربوط به این بخش است. اغلب شرح وظایف مشاور که پیشتر به آن اشاره کردیم در این قسمت تعریف می‌شوند. تعدادی از موارد مشاوره حقوقی ارث پس از فوت شامل موارد زیر هستند:
- اخذ گواهی انحصار وراثت؛
- تحریر ترکه؛
- مهر و موم به همراه تصفیه ترکه؛
- تقسیم ارث و میراث.
در اغلب موارد، وراث برای جلوگیری از بروز اختلاف و طولانی شدن روند تقسیم ارث ترجیح می‌دهند در همان مراحل اولیه، از مشاوره وکیل استفاده کرده یا صفر تا صد کار را به وکیل بسپارند. در ادامه هر کدام از موارد فوق را به طور تخصصی توضیح می‌دهیم.
اخذ گواهی انحصار وراثت:
گواهی انحصار وراثت یکی از مهم‌ترین مدارکی است که برای انجام هر اقدام حقوقی در زمینه تقسیم ارث در ادارات دولتی لازم است. برای دریافت این مدرک ابتدا باید گواهی فوت، مدارک هویتی متوفی، مدارک هویتی وارثان، عقدنامه و استشهادیه محضری تهیه شده و وراث یا وکیل آن را به همراه درخواست قانونی به شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی تحویل دهند. شورای حل اختلاف هم این مدارک را بررسی می‌کند.
در صورت رای شورا، آگهی اطلاع رسانی در روزنامه‌های کثیرالانتشار، منتشر می‌شود تا اگر وارث دیگری وجود دارد، خود را به شورا معرفی کند. در پایان در صورتی که کسی به لیست وارثان اعتراضی نداشته باشد، گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود. به موجب این گواهی مشخص می‌شود که چه افراد و با چه نسبتی از متوفی ارث می‌برند.
تحریر ترکه:
تحریر ترکه به معنی مشخص کردن تمام بدهی‌ها، املاک و دارایی‌ها با ارزش اقتصادی متوفی است که باید بین وراث تقسیم شوند. پس از شناسایی تمام اموال منقول و غیر منقول متوفی، لازم است که این اموال ارزشگذاری شوند. حال با توجه به دارایی، بدهی‌های مالیاتی و سایر دیون به اشخاص حقیقی هم بررسی می‌شود.
مهر و موم به همراه تصفیه ترکه:
وکیل خانواده می‌تواند با هدف جلوگیری از تصرف غیرقانونی اموال، درخواست مهر و موم اموال را بدهد. حال باید تمام بدهی‌های متوفی از دارایی وی جدا شود. همان طور که در بند قبل اشاره کردیم این بدهی‌ها می‌تواند شامل انواع تعهد، دیون و قرارداد به اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای دولتی باشد؛ از جمله مالیات، مهریه، تعهدات مالی فردی یا شراکتی که متوفی در آن نقش داشته و سایر موارد مالی. حال وکیل لیست کاملی از دارایی و بدهی متوفی را به دادگاه و یک نسخه را به وراث ارائه می‌دهد.
تقسیم ارث و میراث:
وکیل در چارچوب قانون، با توجه به نسبت افراد، میزان سهم الارث، میزان اموال باقیمانده، وصیتنامه (در صورت منطبق بودن با قانون)، تمام اموال را به صورت قانونی و عادلانه بین وراث تقسیم می‌کند. افرادی که برای تقسیم ارث و میراث از وکیل حقوقی استفاده می‌کنند کمتر دچار بروز اختلاف و طولانی شدن روند تقسیم ارث می‌شوند.
نکات مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث
در زمینه مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث و میراث لازم است که چند نکته مهم را بخاطر داشته باشید:
- اگر شخصی مورث خود را برای دریافت ارث یا هر هدف دیگر به قتل برساند، در صورت اثبات قتل عمد، او از دریافت ارث محروم خواهد شد.
- براساس قوانین شرع کافر نمی‌تواند از مسلمان ارث ببرد. به عنوان مثال اگر یکی از فرزندان کافر شده باشد، نمی‌تواند از پدر مسلمان خود ارثی دریافت کند؛ بنابراین اموال مابین سایر وارثین تقسیم می‌شود.
- براساس قوانین شرع اسلامی، مسلمان می‌تواند از کافر ارث ببرد. به عنوان مثال اگر پدر کافر باشد، فرزند مسلمان می‌توانند از او ارث ببرد. از طرفی وارثان کافر هم می‌توانند از مورث کافر ارث ببرند.
- در صورتی که زن و شوهر یکدیگر را لعان کنند؛ مثلا مرد قسم بخورد که زن را در حال زنا مشاهده کرده و زن هم به همان صورت قسم بخورد که چنین کاری نکرده، لعان ما بین این دو صورت می‌گیرد. در این صورت مرد از زن و زن از مرد هیچ ارثی نمی‌برد. همچنین فرزندی که از طرف پدر مورد لعان قرار گیرد، نمی‌تواند از پدر ارثی ببرد و البته پدر هم نمی‌تواند از وارثان پسر باشد.
در سایر موارد نمی‌توان فردی را از ارث محروم کرد، مگر آنکه شروط نام برده شرعی در آن اثبات شود.
آنچه که از این مقاله آموختیم:
مشاوره حقوقی خانواده در امور ارث مانع بروز اختلاف بین وراث، پیچیده و طولانی شدن فرایند تقسیم ارث می‌شود. این مشاوره که می‌تواند به صورت آنلاین و تلفنی هم انجام شود، مجموعه فرایندی است که از نوشتن وصیتنامه در زمان حیات مورث شروع شده و تا انحصار وراثت، تحریر ترکه و تقسیم عادلانه اموال در چارچوب قانون به پایان می‌رسد. وصیتنامه، انتقال اموال و صلح عمری از متداول‌ترین شیوه‌هایی هستند که در زمان حیات مورث، وضعیت ارث را مشخص می‌کنند.
