برای سهولت در تعیین تکالیف مالیاتی مودیان، سازمان امور مالیاتی کشور، برای مشاغل مختلف، گروه‌بندی‌های متفاوتی را در نظر گرفته است. این دسته‌بندی معمولا بر اساس درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات و حتی نوع فعالیت شغلی متفاوت است. سه گروه الف، ب و ج برای این گروه‌بندی طراحی شده است. این سه گروه شامل اشخاص حقیقی است و برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته نمی‌شود. در این مقاله قرار است در این مورد اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی را کسب کنید.
ملاک گروه‌بندی مشاغل مالیاتی به چه صورت است؟
معمولا در سه گروه می‌توان مشاغل را دسته‌بندی کرد:
گروه اول
درآمد قطعی این مشاغل یا آخرین درآمد ابرازی آنها بیش از ۵۵ میلیارد ریال باشد. البته برخی از مشاغل دیگر هم در این دسته‌بندی هستند که بدون درآمد در نظر گرفته می‌شوند:
- دارندگان کارت بازرگانی (واردکنندگان و صادرکنندگان)
- صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی
- صاحبان هتل‌های سه ستاره و حتی هتل‌های بالاتر(چهارستاره و پنج ستاره)
- صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی
- صاحبان مشاغل صرافی
- فروشگاه‌های زنجیره‌ای که مجوز فعالیت از وزارتخانه ذی‌ربط دارند.
- صاحبان موسسات حسابرس
- صاحبان موسسات حسابداری و دفتردار
- صاحبان خدمات مالی و ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی
- صاحبان خدمات مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
- صاحبان موسسات حمل و نقل (چه مسافری و یا باربری، زمینی، دریایی و…)
گروه دوم
آخرین درآمد قطعی این مشاغل بین ۱۸ تا ۵۵ میلیارد ریال باشد.
گروه سوم
مودیانی که در درو گروه فوق قرار ندارند. حتی مشاغل یا کسبوکارهای کوچک یا تازه تاسیس شده
گروه اول مشاغل مالیاتی؛صاحبان کسبوکارهای بزرگ که درآمد بالایی دارند
بر اساس آیین‌نامه سال 1394 گروه‌بندی مشاغل بر اساس نوع و حجم فعالیت مشاغل شکل تازه‌ای به خود گرفت. کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که بیشتر از مبلغ 30 میلیارد تومان درآمد داشته باشند، در گروه اول یا «الف» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. افرادی که آخرین درآمد قطعی آنها بیشتر از 30 میلیارد تومان باشد، هم در این دسته‌بندی قرار دارند. علاوه‌بر این، مشاغل زیر هم بدون در نظر گرفتن درآمد در همین دسته جای دارند:
- دارندگان کارت بازرگانی مانند صادرکنندگان و واردکنندگان
- صاحبان هتل‌های 3 ستاره و بالاتر
- صاحبان صرافی‌ها
- صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ
- مدیران بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی پزشکی
- صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای (که البته باید مجوز فعالیت داشته باشند.)
- مدیران موسسات حسابرسی، حسابداری و مشاوره‌ای
- صاحبان شرکت‌های حمل‌و‌نقل زمینی، دریایی و هوایی
برای مشاهده سوابق مالیاتی باید به سامانه my.tax.gov.ir وارد شده و کد ملی خود را درج کنند. از طریق ورود به درگاه ملی، می‌توانند بدهی‌های مالیاتی خود را مشاهده کنند. حالا ممکن است سوال پیش آید که تکالیف مالیاتی این گروه به چه صورت است؟ این گروه باید کلیه رویدادهای مالی را براساس قوانین تعریف‌شده سازمان مالیاتی ثبت کنند. مدارکی که نیاز دارند، به صورت زیر است:
- اطلاعات هویتی
- موجودی کالاهای اول و پایان دوره
- صورت‌حساب سود و زیان
- ترازنامه
- اطلاعات شرکا
- اطلاعات دفاتر
گروه دوم مشاغل مالیاتی؛ کسبوکارهای بزرگ و پردرآمد
افرادی که درآمد آنها مانند فروش کالا یا عرضه خدمات بین 10 تا 30 میلیارد تومان باشد، در این گروه قرار دارند. یعنی در اصل این گروه در مشاغل بند ب اظهارنامه مالیاتی هستند. همچنین صاحبین مشاغلی که درآمد قطعی آنها برحسب برگ قطعی مالیاتی طی 2 سال گذشته بین 10 میلیارد تا 30 میلیارد تومان قرار گرفته باشد، هم در این دسته‌بندی جای دارند. این گروه باید تمامی اسناد و مدارک هر سال مالی خود را به ازای تاریخ وقوع نگهداری کرده و در دفاتر قانونی ثبت کنند.
گروه دوم مالیاتی باید مدارک زیر را برای پرداخت مالیات به همراه داشته باشند:
- اطلاعات هویتی مانند آدرس و موقعیت مکانی
- درآمد مشمول مالیات مانند بخشودگی یا معافیت‌های مالیاتی
- اطلاعات درآمد یا هزینه مانند خرید و فروش کالا
- کمک‌های اهدایی
گروه سوم یا «ج» مشاغل مالیاتی؛ صاحبانی که کسبوکارهای کوچک یا تازه‌تاسیس دارند
طبق گروه بندی مشاغل مالیاتی، گروه سوم یا «ج» مشاغلی هستند که در واقع کسبوکارهای کوچک دارند و نسبت به گروه الف یا ب از درآمد بسیار پایین‌تری برخوردار هستند. مشاغلی درآمد آنها مانند فروش کالا یا عرضه خدمات بر اساس اظهارنامه مالیاتی 2 سال قبل، کمتر از 10 میلیارد تومان باشد، در این گروه جای دارند. حتی مدیران مشاغل تازه‌تاسیس که حدود 3 سال است فعالیت خود را شروع کرده‌اند، در این دسته قرار می‌گیرند.
مالیات اشخاص حقوقی به چه صورت محاسبه می‌شود؟
افراد حقوقی بر اساس قوانینی که هر ساله سازمان امور مالیاتی تعیین می‌کند، نسبت به پرداخت مالیات مشاغل خود اقدام می‌کنند. این در حالی است که طبق جدول گروه بندی مشاغل 1403، فقط اشخاص حقوقی شامل این گروه‌بندی می‌شوند. کسبوکارهای حقوقی در وهله اول باید کد مالیاتی دریافت کرده و سپس مالیات آنها محاسبه می‌شود و طبق زمان‌بندی مشخص باید مالیات‌های مرتبط مانند ارزش افزوده یا مالیات دوره‌ای را پرداخت کنند.
در صورت پرداخت نکردن مالیات چه جریمه‌های سنگینی در نظر گرفته می‌شوند؟
سازمان امور مالیاتی برای این منظور قوانین و جریمه‌های سخت‌گیرانه‌ای تعیین کرده و اگر افراد طبق زمان مشخص، مالیات خود را پرداخت نکنند، شامل این جریمه‌ها خواهند شد. نوع جریمه‌های درنظر گرفته شده براساس اشخاص حقیقی، حقوقی و حتی نوع فعالیت متفاوت است.
- اشخاص حقیقی شامل 30 درصد جریمه
- اشخاص حقوقی شامل 10 درصد جریمه
خوشبختانه این شرایط وجود دارد که برای برخی از مالیات‌ها بتوان به صورت اقساطی، مالیات موردنظر را پرداخت کرد.
برای هر گروه از مشاغل مالیاتی چه مدارکی نیاز است؟
هرکدام از این گروه‌های نامبرده شده برای پرداخت مالیات، باید مدارکی همراه داشته باشند که به صورت زیر هستند:
مدارک گروه اول مالیاتی
- اطلاعات هویتی (شامل اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی)
- درآمد مشمول مالیات
- بخشودگی‌های مالیاتی
- معافیت‌های قانونی و مالیات متعلق
- موجودی کالاهای مشاغل مورد نظر در اول و پایان هر دوره
- واردات و صادرات کالاها و خدمات
- صورت سود و زیان
- ترازنامه حسابداری
- اطلاعات شرکا
- اطلاعات حساب‌های بانکی مربوط به فعالیت شغلی
- بهای تمام شده و اطلاعات حسابرس و مدیر مالی
- اطلاعات مالک و ملک
- اطلاعات دفاتر قانونی
مدارک گروه دوم مالیاتی
- اطلاعات هویتی (همان اطلاعات هویتی و مکانی و مجوزهای فعالیت اقتصادی مربوط به شغل مورد نظر است.)
- درآمد مشمول مالیات و بخشودگی‌های مالیاتی
- درآمد معافیت‌های قانونی و مالیات متعلق
- موجودی کالاهای موجود در اول و پایان دوره
- صورت درآمد و هزینه (منظور همان خرید و فروش کالاهای مختلف و هزینه‌های مربوط به آن است.)
- اطلاعات اموال و دارایی‌ها مربوط به شغل مورد نظر
- ترازنامه
- اطلاعات شرکای مختلف در آن گروه شغلی
- اطلاعات حساب‌های بانکی مربوط به شغل مورد نظر
- کمک‌های اهدایی
مدارک گروه سوم مالیاتی
- اطلاعات هویتی (منظور از اطلاعات هویتی، اطلاعات هویتی و مکانی یا حتی مجوزهای فعالیت اقتصادی است.)
- درآمد مشمول مالیات و بخشودگی‌های مالیاتی
- معافیت‌های قانونی و مالیات متعلق
- شرحی از خلاصه درآمد و هزینه‌های شرکت
- اطلاعات شرکا
- اطلاعات حساب‌های بانکی
- اطلاعات اموال و دارایی‌ها
- کمک‌های اهدایی
تکالیف مالیاتی صاحبان کسب و کار که در این گروه‌بندی مشاغل قرار دارند
مطابق با ماده ۶ آیین‌نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم، تکالیف مالیاتی گروه‌های مختلف به صورت زیر است:
✅ گروه‌بندی مشاغل الف یا سایر اشخاص حقوقی باید دفاتر روزنامه و دفاتر کل خود را نگه دارند؛ چه این دفاتر به صورت دستی باشد و چه ماشینی (مکانیزه یا الکترونیکی). علاوه بر این، لازم است نکات مهمی را در این زمینه رعایت کنند:
- رویدادهای مالی در این دفاتر باید به ترتیب تاریخ وقوع باشند. نکته مهم اینجاست که حداکثر تا پانزدهم ماه بعد، رویدادهای مالی هر شرکت باید به دفتر کل منتقل شوند.
- اگر قرار است مودیان از دفاتر دستی استفاده کنند، باید برای هر سال مالیاتی، فقط از دفاتر همان سال که نزد مراجع قانونی مربوط ثبت شده، استفاده کنند.
- مؤدیان برای ثبت الکترونیکی (یا همان نرم‌افزاری) رویدادهای مالی‌شان باید از نرم‌افزارهای تایید شده استفاده کنند. این نرم‌افزارها باید مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور باشد. ویژگی‌ها، معیارها و ضوابط لازم مربوط به نرم‌افزارها، باید هر سال توسط سازمان امور مالیاتی کشور به عموم اعلام شود.
- هرگونه اشتباه در شماره‌گذاری صفحات یا اشتباهات دیگر، اگر احراز شود، موردتایید است و از اعتبار دفتر کم نخواهد شد.
- نباید دفاتر قانونی به‌گونه‌ای باشند که با هر وسیله به راحتی پاک شوند؛ این کار ممنوع تلقی می‌شود.
- دفاتر و اسناد حسابداری که شرکت‌های موردنظر باید نزد خود نگهداری کنند، باید براساس واحد پول رایج کشور و به‌زبان فارسی باشند.
- از تاریخ شروع فعالیت تا حداکثر دو ماه بعد، باید اشخاص دفاتر جدید تهیه کنند. برای اشخاص حقوقی جدید، تأخیر در نوشتن دفاتر از تاریخ ثبت شخص حقوقی تا دو ماه بعد مجاز است.
- شرکت‌هایی که شعبه یا شعبه‌های مختلف دارند، باید تمامی عملیات‌های شعبه‌های مختلف را در این دفاتر ثبت کنند. لااقل سالی یک بار (تا قبل از بستن حساب‌ها) باید رویدادهای مالی در دفاتر ثبت شوند.
- به یاد داشته باشید که حتما ثبت دفاتر در طول سال مالی باید انجام شود. در صورتی که تا تاریخ ثبت، هیچ‌گونه فعالیت مالی و پولی صورت نگرفته باشد، ثبت نکردن امور مالیاتی مشکلی ندارد.
- ارائه دفاتر سفید و نانوشته همان حکم ارائه نکردن دفاتر را دارد.
- مؤدیان باید دفاتر و اسناد و مدارک لازم را نزد خود همیشه نگهداری کرده و اگر سازمان امور مالیاتی درخواست کرد، بتوانند این دفاتر را ارائه دهند. اطلاعات دفاتر، اسناد و مدارک ماشینی باید به صورت قالبی (یا همان فرمتی) باشند.
✅ صاحبان مشاغلی که در گروه دوم گروه بندی مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند، باید امور مالیاتی خود را به صورت سالیانه ارائه دهند. این رویدادهای مالی به‌تفکیک و به‌ترتیب تاریخ وقوع باید ثبت شوند تا معتبر باشند. چنین اشخاصی باید صورت درآمد و هزینه‌ها (اسناد و مدارک خرید و فروش کالا) را به‌صورت ماهانه تنظیم کرده و در دفاتر خود ثبت کنند.
✅ صاحبان مشاغل گروه سوم باید برای هر سال مالیاتی، اسناد و مدارک مربوط را نگهداری کنند. خلاصه درآمد و هزینه برای این گروه به صورت سالیانه محاسبه می‌شود.
نکته مهم
نگهداری اسناد و مدارک، چه به صورت دستی و چه به صورت ماشینی به اداره سازمان امور مالیاتی کشور الزامی است. این اسناد در هر صورت باید به موقع به اداره امور مالیاتی تحویل داده شوند. مؤدیان گروه اول و اشخاص حقوقی، رویدادهای مالی خود را به صورت دستی تنظیم می‌کنند؛ در حالی که اشخاصی که رویدادهای مالی را به صورت ماشینی (مکانیزه یا الکترونیکی) ثبت می‌کنند، لازم نیست دفاتر دستی ارائه دهند.
آنچه در این مقاله آموختیم:
در این مقاله در مورد گروه‌بندی مشاغل مالیاتی اطلاعاتی را در اختیار شما گذاشتیم. همان‌طور که گفته شد، امور مالیاتی برای این منظور، سه دسته‌بندی برای مشاغل درنظر گرفته است. گروه‌های اول و دوم کسب‌وکارهایی هستند که درآمد بالا یا متوسط دارند. در گروه سوم هم کسبوکارهای کوچک یا مشاغل تازه تاسیس شده قرار دارند. هرکدام از این مشاغل گروه‌بندی شده برای پرداخت مالیات باید مدارکی را همراه خود داشته باشند که در این مقاله در مورد آن صحبت کردیم. همچنین باید نکاتی را در خصوصی ثبت دفاتر دستی و ماشینی رعایت کنند. مقدار مالیات‌های پرداخت شده برای هر گروه شغلی با توجه به میزان درآمد و نوع کسب‌وکار مشاغل متفاوت است. این میزان معمولا سالانه توسط اداره مالیات کشور تعیین می‌شود. اگر با وجود این موارد گفته شده، باز هم سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید سوالات خود را انتهای همین مقاله با ما در میان بگذارید.
اگر این مطلب را مطالعه کردید، قطعاً متوجه شده اید که اساساً فرآیند ها، قوانین و خدمات حوزه کسب و کار دارای پیچیدگی های منحصر به فرد است و جزئیات خاص خود را دارد، که انجام آن را برای افراد و صاحبین کسب و کار و مدیران ها سخت و طاقت فرسا می نماید، از این رو بهترین رویکرد در مواجه با انجام امور اداری و فرآیند های آنها دریافت مشاوره تخصصی از مشاوران خبره و مجرب و یا واگذاری آن امور به خدمات دهندگان حرفه ای و قابل اعتماد است. از این رو پلتفرم جامع کسب و کار مباشر، بستر لازم را برای دسترسی سریع، آسان و به صرفه به مشاوران مجرب و خدمات دهندگان حرفه ای فراهم نموده است، شما می توانید از مشاوره آنلاین مباشر(تلفنی، تصویری و متنی) و خدمات آنلاین مباشر( غیرحضوری) استفاده نمائید و درگیر دغدغه انجام امور اداری و فرآیند های پیچیده و طاقت فرسای ادارات فراموش کنید.
سوالات متداول
گروه اول یا همان گروه «الف» مالیاتی شامل چه مشاغلی می‌شوند؟
گروه اول مالیاتی شامل صاحبان کسبوکارهای بزرگ است که درآمد بالایی دارند. در آمد این گروه، باید طی 2 سال گذشته بیشتر از 30 میلیارد تومان باشد.
مشاغل مالیاتی بند «ج» چه مشاغلی را شامل می‌شوند؟
مشاغل مالیاتی گروه سوم یا بند «ج» کسبوکارهای کوچک و تازه تاسیس شده هستند. مشاغلی که در گروه الف یا ب قرار ندارند، جزء مشاغل بند ج هستند.
مالیات برای اشخاص حقوقی به چه صورت تعیین می‌شود؟
تعیین مالیات برای کسبوکارهای حقوقی بر اساس عملکرد سالیانه آن‌هاست. این گروه‌بندی مشاغل فقط برای اشخاص حقیقی تلقی می‌شود.
