یکی از مسائل پر تکرار در حقوق خانواده ایران، پرسش درباره تاثیر ازدواج مجدد زن بر حق مهریه از ازدواج پیشین است. بسیاری بر این باورند که با ازدواج دوباره، زن دیگر نمی‌تواند مهریه خود را از شوهر سابق دریافت کند. این تصور اگرچه میان عموم رایج است، اما هیچ مبنای قانونی و فقهی ندارد. بر اساس قوانین مدنی و مقررات حمایت خانواده، مهریه یک دین قطعی است که با عقد نکاح ایجاد می‌شود و تا پرداخت کامل آن باقی می‌ماند. بنابراین، ازدواج مجدد زن هیچ ارتباطی با سقوط یا کاهش این حق ندارد.

ماهیت حقوقی مهریه برای حق مالی پایدار

برای فهم بهتر موضوع، باید به ماهیت حقوقی مهریه توجه کنیم. مهریه یا صداق، حقی است که به محض جاری شدن عقد نکاح دائم یا موقت به زن تعلق می‌گیرد و جزء اموال او محسوب می‌شود. این حق نه یک هدیه است و نه مشروط به خوشرفتاری یا تمکین زن. حتی اگر زن ناشزه باشد یا مرتکب تخلفاتی در زندگی مشترک گردد، اصل حق مهریه از بین نمی‌رود. مهریه می‌تواند در قالب وجه نقد، طلا و سکه، ملک، زمین یا حتی انجام تعهد خاص تعیین شود. طبق ماده 1082 قانون مدنی، زن به محض عقد مالک مهریه می‌شود و هر نوع تصرفی در آن مجاز است. این مالکیت مالی تا زمان پرداخت، بر ذمه مرد باقی می‌ماند و در صورت فوت او نیز از ترکه برداشت می‌شود.

تاثیر ازدواج مجدد زن بر مهریه ازدواج قبلی

قانون در این زمینه بسیار شفاف است: ازدواج دوباره هیچ اثری بر حق زن برای دریافت مهریه از شوهر سابق ندارد. ماده 29 قانون حمایت خانواده تصریح می‌کند که هنگام صدور حکم طلاق، دادگاه باید تکلیف مهریه و سایر حقوق مالی زن را مشخص کند. این تعهد حتی پس از ازدواج مجدد زن به قوت خود باقی است. برای مثال، اگر مهریه قسط‌بندی شده باشد و زن در حال دریافت اقساط باشد، ازدواج جدید او به هیچ عنوان مانع ادامه پرداخت اقساط از سوی شوهر سابق نمی‌شود. حتی اگر زن پس از طلاق و بدون مطالبه مهریه ازدواج کند، همچنان می‌تواند علیه شوهر قبلی اقامه دعوا کند و مهریه را از او مطالبه نماید.

مقاله مرتبط: تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

استقلال مهریه در ازدواج‌های مختلف

یکی از نکات مهم این است که مهریه هر ازدواج مستقل از ازدواج دیگر است. بنابراین، زنی که پس از جدایی دوباره ازدواج می‌کند، حق دارد هم مهریه ازدواج نخست را از شوهر سابق مطالبه کند و هم در صورت طلاق یا فوت شوهر دوم، مهریه جدید را دریافت کند. این استقلال نشان می‌دهد که ازدواج مجدد هیچ محدودیتی بر حقوق مالی پیشین ایجاد نمی‌کند.

روش‌های مطالبه مهریه

زن می‌تواند در هر زمان، چه در طول زندگی مشترک و چه پس از طلاق، برای وصول مهریه اقدام کند. شیوه مطالبه بستگی به نوع مهریه دارد:

• مهریه عندالمطالبه: مرد موظف است به محض درخواست زن، آن را بپردازد. در صورت ناتوانی از پرداخت نقدی، دادگاه می‌تواند تقسیط کند.
• مهریه عندالاستطاعه: زن باید استطاعت مالی مرد را ثابت کند. اگر توانایی مالی او اثبات نشود، دادگاه بر اساس دارایی‌ها و درآمد، میزان پرداخت را مشخص می‌کند. برای اطلاعات بیشتر درباره مهریه عندالاستطاعه و مهریه عندالمطالبه می توانید دیگر مقالات سایت مباشر را مطالعه کنید.

زن می‌تواند از طریق اجرای ثبت (با سند رسمی ازدواج) یا طرح دعوا در دادگاه خانواده اقدام کند. همچنین اگر ضامنی برای مهریه تعیین شده باشد، امکان مطالبه از ضامن نیز وجود دارد.

باورهای نادرست و موارد خاص در مهریه

در جامعه، تصورات نادرستی درباره مهریه وجود دارد که باید اصلاح شود:

• قانون ۱۱۰ سکه: مرد موظف به پرداخت کل مهریه است، نه فقط ۱۱۰ سکه. محدودیت ۱۱۰ سکه فقط مربوط به امکان حبس مرد است.
• باکره بودن زن: اگر طلاق قبل از نزدیکی باشد، زن تنها نصف مهریه را می‌گیرد.
• بذل یا ابراء مهریه: اگر زن در طلاق توافقی یا خلع، بخشی از مهریه را ببخشد، دیگر حق مطالبه آن بخش را ندارد مگر ثابت کند بخشش تحت اجبار یا فریب بوده است.
• شرط عدم مطالبه مهریه در ازدواج مجدد: این شرط از نظر حقوقی بی‌اعتبار است و مهریه همچنان قابل مطالبه است.

قوانین ازدواج مجدد زن در ایران

طبق قانون مدنی، زن پس از پایان دوره عده، کاملا آزاد است که دوباره ازدواج کند و نیازی به اجازه کسی ندارد. این آزادی هیچ تاثیری بر حقوق مالی او از ازدواج قبلی ندارد. بنابراین، ازدواج مجدد تنها یک تصمیم شخصی است و ارتباطی با دیون شوهر سابق ندارد.

چالش‌های مهریه پس از ازدواج مجدد

چالش‌های گرفتن مهریه پس از ازدواج مجدد عبارتند از:

• طولانی بودن روند دادرسی و اجرای حکم مهریه
• مقاومت برخی مردان یا خانواده‌های آنان در پرداخت مهریه
• مشکلات اثبات توان مالی در مهریه عندالاستطاعه
• پیچیدگی‌های قانونی در صورت اقساطی بودن مهریه

مزایا گرفتن مهریه پس از ازدواج مجدد

گرفتن مهریه پس از ازدواج ممکن است و میتوانید آن را دریافت کنید، مزایا این روش عبارتند از:

• استقلال کامل حق مهریه از وضعیت تاهل زن
• امکان مطالبه مهریه حتی پس از ازدواج مجدد
• حمایت قانون از زنان برای وصول کامل حق مالی خود
• ایجاد اطمینان خاطر برای زن در تصمیم‌گیری برای زندگی جدید

جمع بندی

بر اساس قوانین مدنی و حمایت خانواده، ازدواج مجدد زن هیچ‌گونه تاثیری بر حق او در دریافت مهریه از ازدواج قبلی ندارد. مهریه دینی قطعی است که با عقد نکاح ایجاد می‌شود و تا پرداخت کامل آن باقی می‌ماند. زن می‌تواند بدون نگرانی از تضییع حقوق مالی خود، پس از طلاق یا فوت همسر، ازدواج مجدد کند و همچنان نسبت به وصول مهریه از همسر سابق اقدام نماید. این موضوع نشان می‌دهد که شناخت دقیق قوانین و پرهیز از باورهای غلط، نقش مهمی در حفظ حقوق زنان دارد.